Điện thoại CSKH: 19008082 - 0886.234.222
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI
Thời gian làm việc: Khám bệnh: 7h-16h (Thứ 2-Thứ 6), 7h-12h (Sáng thứ 7), trừ nghỉ lễ ----- Tiếp nhận cấp cứu và điều trị nội trú 24/7, kể cả nghỉ lễ
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI

Hạ Kali máu: Từ sinh lý bệnh đến thực hành lâm sàng

I. Đại cương

1. Định nghĩa và phân loại

2. Sinh lý kali

  1. Phân bố:
  2. Cân bằng kali:

3. Ý nghĩa lâm sàng

II. Sinh lý bệnh

1. Cơ chế gây hạ kali máu

  1. Giảm nhập:
  2. Dịch chuyển vào tế bào:
  3. Mất qua thận:
  4. Mất ngoài thận:

2. Cơ chế tại cơ quan đích

  1. Tim:
  2. Cơ vân:
  3. Thận:

3. Nguyên nhân gây hạ kali máu

III. Triệu chứng lâm sàng

1. Triệu chứng cơ năng

2. Triệu chứng thực thể

  1. Tim mạch:
  2. Cơ xương:
  3. Thần kinh:

3. Biến đổi điện tim

Ví dụ về một ECG trên bệnh nhân hạ kali máu nặng: Sóng T đảo ngược (âm) và sóng U nổi bật ở hầu hết các chuyển đạo ngoại biên.

IV. Chẩn đoán

1. Xét nghiệm cơ bản

  1. Điện giải đồ:
  2. Khí máu:
  3. Sinh hóa:

2. Đánh giá mất kali qua thận

  1. K+ niệu 24h
  2. TTKG (Transtubular K+ Gradient)
  3. K+/Creatinine niệu ngẫu nhiên

3. Chẩn đoán nguyên nhân

Sơ đồ tiếp cận chẩn đoán nguyên nhân hạ Kali máu

V. Điều trị

Sơ đồ tiếp cận điều trị hạ kali máu

1. Nguyên tắc chung

  1. Đánh giá mức độ:
  2. Tốc độ điều chỉnh:
  3. Theo dõi:

2. Phương pháp điều trị

  1. Đường uống:
  2. Đường tĩnh mạch:

3. Bổ sung Magnesium

4. Điều trị theo nguyên nhân

Nguyên nhân Điều trị đặc hiệu
Lợi tiểu Ngừng/Giảm liều
Cường aldosterone Spironolactone
RTA Bicarbonate
Tiêu chảy Bù dịch, điện giải

VI. Theo dõi và dự phòng

1. Theo dõi điều trị

  1. Lâm sàng:
  2. Cận lâm sàng:

2. Biến chứng

  1. Do bệnh:
  2. Do điều trị:

3. Dự phòng

  1. Nhận diện nguy cơ:
  2. Biện pháp dự phòng:

VII. Ca lâm sàng minh họa

Ca lâm sàng 1: Hạ kali do lợi tiểu

Bệnh nhân nữ 65 tuổi, tăng huyết áp:

Xử trí:

  1. Giảm liều lợi tiểu
  2. KCl uống
  3. Spironolactone
  4. Theo dõi K+

Ca lâm sàng 2: Hạ kali cấp cứu

Bệnh nhân nam 45 tuổi, tiêu chảy 3 ngày:

Xử trí:

  1. KCl tĩnh mạch
  2. ECG monitoring
  3. Bù dịch, điện giải
  4. K+ mỗi 2h

VIII. Câu hỏi ôn tập

  1. Kali nằm chủ yếu ở khoang nào? a) Ngoại bào b) Nội bào c) Khoang thứ ba d) Huyết tương
  2. ECG nào KHÔNG phải của hạ kali? a) QT kéo dài b) ST chênh lên c) Sóng U d) T dẹt
  3. Tốc độ bù kali tối đa trong cấp cứu? a) 10 mEq/h b) 20 mEq/h c) 30 mEq/h d) 40 mEq/h

Đáp án và giải thích:

  1. b) Nội bào:
  2. b) ST chênh lên:
  3. b) 20 mEq/h:

Ths.Bs. Lê Đình Sáng – Khoa Nội tiết Đái tháo đường

Tài liệu tham khảo

  1. Mount DB. Clinical manifestations and treatment of hypokalemia in adults. N Engl J Med. 2020;383(16):1542-1553.
  2. Weiner ID, Linas SL, Wingo CS. Disorders of potassium metabolism. In: Feehally J, Floege J, Tonelli M, Johnson RJ, eds. Comprehensive Clinical Nephrology. 6th ed. Elsevier; 2019:118-129.
  3. Unwin RJ, Luft FC, Shirley DG. Pathophysiology and management of hypokalemia: a clinical perspective. Nat Rev Nephrol. 2019;15(2):91-108.
  4. Palmer BF, Clegg DJ. Physiology and pathophysiology of potassium homeostasis: core curriculum 2019. Am J Kidney Dis. 2019;74(5):682-695.
  5. Kardalas E, Paschou SA, Anagnostis P, et al. Hypokalemia: a clinical update. Endocr Connect. 2018;7(4):R135-R146.
  6. Gennari FJ. Disorders of potassium homeostasis. Hypokalemia and hyperkalemia. Crit Care Clin. 2018;34(2):229-247.
  7. Viera AJ, Wouk N. Potassium disorders: hypokalemia and hyperkalemia. Am Fam Physician. 2018;97(9):565-572.
  8. Crop MJ, Hoorn EJ, Lindemans J, Zietse R. Hypokalemia and subsequent hyperkalemia in hospitalized patients. Nephrol Dial Transplant. 2018;33(8):1354-1361.
  9. Mattsson N, Nielsen OW, Johnson L, et al. Prognostic impact of mild hypokalemia in terms of death and stroke in the general population-a prospective population study. Am J Med. 2018;131(3):318-325.
  10. Chen Y, Chang AR, McAdams DeMarco MA, et al. Serum potassium, mortality, and kidney outcomes in the Atherosclerosis Risk in Communities study. Mayo Clin Proc. 2017;92(12):1788-1799.
  11. Pfortmüller CA, Leichtle AB, Fiedler GM, Exadaktylos AK, Lindner G. Diagnostic performance of plasma electrolytes in patients with hypokalemia. Eur J Emerg Med. 2017;24(3):202-207.
  12. Cohn JN, Kowey PR, Whelton PK, Prisant LM. New guidelines for potassium replacement in clinical practice: a contemporary review by the National Council on Potassium in Clinical Practice. Arch Intern Med. 2016;160(16):2429-2436.
  13. Rosano GMC, Tamargo J, Kjeldsen KP, et al. Expert consensus document on the management of hyperkalaemia in patients with cardiovascular disease treated with renin angiotensin aldosterone system inhibitors. Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother. 2018;4(3):180-188.
  14. Greenlee M, Wingo CS, McDonough AA, Youn JH, Kone BC. Narrative review: evolving concepts in potassium homeostasis and hypokalemia. Ann Intern Med. 2017;166(9):669-678.
  15. Wang HH, Hung CC, Hwang DY, et al. Hypokalemia, its contributing factors and renal outcomes in patients with chronic kidney disease. PLoS One. 2016;11(7):e0158526.
  16. Nilsson E, Gasparini A, Ärnlöv J, et al. Incidence and determinants of hyperkalemia and hypokalemia in a large healthcare system. Int J Cardiol. 2017;245:277-284.
  17. Palmer BF. Regulation of potassium homeostasis. Clin J Am Soc Nephrol. 2015;10(6):1050-1060.
  18. Liamis G, Rodenburg EM, Hofman A, Zietse R, Stricker BH, Hoorn EJ. Electrolyte disorders in community subjects: prevalence and risk factors. Am J Med. 2013;126(3):256-263.
  19. Jensen HK, Brabrand M, Vinholt PJ, Hallas J, Lassen AT. Hypokalemia in acute medical patients: risk factors and prognosis. Am J Med. 2015;128(1):60-67.
  20. Krogager ML, Torp-Pedersen C, Mortensen RN, et al. Short-term mortality risk of serum potassium levels in hypertension: a retrospective analysis of nationwide registry data. Eur Heart J. 2017;38(2):104-112.
Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Bản đồ chỉ dẫn