Bs. Hoàng Anh – Bs Cương

Thông động tĩnh mạch tử cung (UAVM) là tình trạng bệnh lý hiếm gặp, nó có thể đe dọa đến tính mạng và khả năng sinh sản của phụ nữ do tình trạng chảy máu quá mức hoặc tình trạng chảy máu tái phát kéo dài.

Phần lớn UAVM xẩy ra ở những phụ nữ tuổi 20 – 40 và tình trạng thai nghén hoặc một sang chấn tử cung có vai trò quan trọng trong sinh bệnh học của bệnh lý này như: mổ sinh, nạo hút buồng tử cung, can thiệp phẫu thuật buồng tử cung, bệnh lý nguyên bào nuôi và cả các bệnh lý ung thư phụ khoa.

Trước đây bác sỹ thường lựa chọn phương pháp cắt tử cung để bảo tồn tính mạng, điều đó có nghĩa là người phụ nữ sẽ mất đi thiên chức làm mẹ. Tuy nhiên, ngày nay với sự tiến bộ của nhiều kỹ thuật y học, trong đó có kỹ thuật can thiệp mạch đã giúp cho những trường hợp UAVM có thể an toàn về tính mạng đồng thời vẫn có cơ hội làm mẹ sau này.

Tại Trung tâm IVF Nghệ An, bệnh nhân có PARA 0020 (1 lần mổ thai ngoài tử cung, 1 lần mổ nội soi cắt polyp buồng tử cung và kẹp hai vòi tử cung vì ứ dịch). Thực hiện TTTON, lần 1 chuyển phôi chưa thành công, chuyển phôi lần 2  có thai được 8 tuần thì hỏng thai, bệnh nhân được gây sẩy thai bằng thuốc và được xuất viện khi buồng tử cung đã sạch. Về nhà thỉnh thoảng ra máu đỏ thẫm liên tục kéo dài hơn 6 tuần, bệnh nhân quay lại viện sau khi được khám đánh giá qua siêu âm với phổ Doppler màu cho thấy có sự hiện diện của nhiều xoang mạch với dòng chảy bất thường tại thành trái góc tử cung. Bệnh nhân được khẳng định chẩn đoán UAVM bằng hệ thống CTVL 64 dãy có dựng hình mạch máu cung cấp các thông tin về vị trí, kích thước, tổn thương, mạch máu nuôi, mạch máu dẫn lưu.

Trung tâm đã hội chẩn với bác sỹ can thiệp mạch và bệnh nhân được thực hiện kỹ thuật UAE (uterine artery embolization – nút động mạch tử cung) có chọn lọc. Đây là một kỹ thuật can thiệp mạch chuyên sâu thực hiện bởi ekip can thiệp mạch tạng có kinh nghiệm trên hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền DSA tại Bệnh viện. Bác sĩ  can thiệp tiến hành luồn ống thông vào động mạch chậu trong, tìm nhánh động mạch tử cung sau đó luồn các vi ống thông chọn lọc nhánh tăng sinh của ĐM tử cung nuôi ổ dị dạng. Ổ dị dạng được nút hoàn toàn bằng vật liệu. Sau 45 phút can thiệp bệnh nhân an toàn và hơn thế nữa chức năng sinh sản của bệnh nhân vẫn được bảo tồn nhờ không phải cắt tử cung.

Ưu điểm của kỹ thuật UAE là kỹ thuật được tiến hình rất nhanh, đường vào chỉ một lỗ nhỏ ĐM đùi, bệnh nhân hầu như không mất máu, hồi phục rất nhanh và quan trọng nhất là bảo tồn hoàn toàn tử cung cho bệnh nhân.

Kỹ thuật còn được chỉ định trong nút các khối U xơ tử cung, nút mạch trước phẫu thuật, nút cầm máu sau đẻ hoặc các tình huống chảy máu sản phụ khoa khác…

Như vậy có thể thấy để chẩn đoán một cách chính xác bệnh lý UAVM cần khám lâm sàng, tiền sử, siêu âm Dopple màu và chụp CLVT dựng hình mạch máu. Để có thể điều trị hoàn toàn ổ dị dạng đồng thời vẫn bảo tồn được khả năng sinh sản thì kỹ thuật UAE là một lựa chọn tối ưu.