Bệnh sốt mò cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời

Trung tâm Bệnh Nhiệt đới – Bệnh viện Hữu Nghị Đa khoa Nghệ An là tuyến cuối khu vực Bắc Trung Bộ điều trị những bệnh nhân nặng và khó chẩn đoán. Sốt mò không phải thường gặp trong cộng đồng dân cư, tuy nhiên vào các tháng mùa hè, thu, các hoạt động du lịch cắm trại, khám phá thiên nhiên, rừng rậm, khó tránh được nguy cơ tiếp xúc với tác nhân gây bệnh Trong những năm gần đây, chúng tôi có gặp trường hợp bỏ sót chẩn đoán sốt mò, chậm trễ trong điều trị đặc hiệu, dẫn tới suy đa tạng và tử vong. Bài viết này hy vọng cung cấp cho độc giả một số kiến thức cơ bản về bệnh lý này để có cách phòng chống, nhận biết sớm, đến các cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời.

Sốt mò là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn nội bào Orientia tsusugamushi lây truyền qua vết đốt của ấu trùng mò. Lưu hành chủ yếu ở vùng nông thôn, rừng núi, xuất hiện lẻ tẻ, cao vào các tháng hè, thu. Bệnh khởi phát cấp tính, diễn biến đa đạng gồm sốt, vết loét ngoài da(Eschar), phát ban, sưng hạch, tổn thương nhiều cơ quan và phủ tạng có thể diến biến nặng, dẫn tới tử vong. Nếu được điều trị kíp thời bệnh sẽ tiến triển tốt và phục hồi nhanh.

I. Chẩn đoán
1. Lâm sàng

                       Hình ảnh vết loét ngoài da (eschar) là dấu hiệu đặc trưng của sốt mò
– Thời gian ủ bệnh: 6-21 ngày (trung bình 9-12 ngày)
– Sốt thường đột ngột, sốt cao liên tục, có thể rét run, đau đầu, đau mỏi người
– Biểu hiện trên da và niêm mạc:
. Da sung huyết, xung huyết kết mạc mắt
. Vết loét ngoài da (eschar) là dấu hiệu đặc trưng của sốt mò: hình bầu dục, kích thúc 0,5-2 cm, có vẩy đen hoặc đã bong vẩy, thường không đau, khu trú tại vùng da mềm như nách, ngực, cổ, bẹn, bụng… là vị trí ấu trùng mò đốt.
. Ban ngoài da dạng dát sẩn, phân bổ chủ yếu ở thân, chân, tay; có thể gặp ban xuất huyết.
– Sưng hạch tại chỗ vết loét hoặc hạch toàn thân; kích thước 1,5-2 cm, mềm, không đau, di động bình thường
– Gan to, lách to gặp ở một số bệnh nhân, một số có vàng da
– Tổn thương phổi: ho khan, nghe phổi có rale, tràn dịch màng phổi. Các trường hợp sốt mò nặng có khó thở, suy hô hấp cấp.
– Tổn thương tim mạch: huyết áp hạ, có thể có viêm cơ tim
– Viêm màng não nước trong, viêm não thường gặp một số ít trường hợp.
2. Cận lâm sàng
– Xét nghiệm công thức máu và sinh hóa máu không đặc hiệu, có thể thấy tăng nhẹ bạch cầu, hạ tiểu cầu, tăng men gan.
– Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh có thể thấy tổn thương phổi kẽ, gan lách to.
– Xét nghiệm vi sinh:
. Xét nghiệm huyết thanh phát hiện kháng thể kháng Orientia tsusugamushi
. Xét nghiệm PCR tìm Orientia tsusugamushi bệnh phẩm huyết tương hoặc cạo vết loét.
3. Chẩn đoán phân biệt
với bệnh thương hàn, bệnh do Leptospira, nhiễm khuẩn huyết hoặc các bệnh nhiễm Rickettsia khác.
II. Điều trị
1. Điều trị đặc hiệu

Sử dụng một trong các kháng sinh sau:
– Doxycyclin 0,1g x 02 viên mỗi ngày, uống chia 2 lần, thường uống sau ăn.
– Azithromycin 500 mg uống một viên/ngày x 1-3 ngày, chỉ định cho trẻ em dưới 8 tuổi và phụ nữ có thai.
– Tetracyclin liều 25-50 mg/kg/ngày, uống chia 4 lần, dùng trong 7 ngày
– Chloramphenicol liều 500 mg uống 4 lần/ngày trong 7 ngày.
2. Điều trị hỗ trợ: hạ sốt, bù dịch đường uống. Một số trường hợp nặng phải kết hợp với các biện pháp hồi sức tích cực như: thở oxy, thở máu, lọc máu, lợi tiểu…
III. Dự phòng
– Chống ấu trùng sốt mò đốt bằng cách mặc quần áo kín, quần áo có ngâm tẩm các hóa chất chống côn trùng như benzyl benzoate, bôi các hóa chất xua côn trùng như diethyltoluamid lên các vùng da hở.
– Sử dụng hóa chất diệt côn trùng, diệt cỏ hoặc đốt cỏ.

Để đặt lịch khám, Qúy khách hàng vui lòng liên hệ

  🏥BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN

🏆Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới

🛣️Địa chỉ: Km5, Đại lộ Lê Nin, TP Vinh, Nghệ An

🌎Website: www.bvnghean.vn

🌍Facebook: bvhndknghean

☎️TỔNG ĐÀI CSKH + ĐẶT LỊCH KHÁM: 1900.8082 – 0886.234.222, Thời gian đặt lịch khám từ Thứ 2 đến Thứ 6.