Thuốc nhuận tràng –  Những lưu ý khi sử dụng

Thuốc nhuận tràng hay thuốc chữa táo bón đều chứa các hoạt chất giúp tăng nhu động, khối lượng và tần suất phân, từ đó làm giảm táo bón tạm thời. Tuy nhiên, khi lạm dụng quá mức, chúng có thể gây ra nhiều vấn đề, bao gồm cả táo bón mãn tính. Vậy thuốc nhuận tràng dùng thế nào mới đúng?

1. Các loại thuốc nhuận tràng ?

Có nhiều loại thuốc nhuận tràng khác nhau ở dạng viên nén, viên nang và chất lỏng; thuốc đạn hay thụt tháo. Mỗi loại thuốc nhuận tràng có những lợi ích cụ thể và những tác dụng phụ có thể xảy ra.

   1.1 Thuốc nhuận tràng làm tăng khối lượng phân (chất xơ)

Chất xơ là thuốc nhuận tràng mà hầu hết các bác sĩ khuyên dùng đối với chứng táo bón bình thường. Chất xơ có sẵn tự nhiên trong trái cây, rau củ và ngũ cốc, hay một số thực phẩm chức năng không kê đơn. Chất xơ hoạt động bằng cách tăng hàm lượng nước và số lượng lớn của phân, giúp di chuyển nhanh chóng qua ruột kết. Khi bổ sung chất xơ, điều cần thiết là uống đủ nước để giảm thiểu khả năng bị đầy hơi và tắc nghẽn có thể xảy ra.

• Thuốc nhuận tràng bôi trơn

Như tên gọi của nó, thuốc nhuận tràng bôi trơn làm cho phân trơn trượt. Dầu khoáng trong các sản phẩm này tạo thêm một lớp bôi trơn cho thành ruột và ngăn phân không bị khô. Thuốc nên dùng trong thời gian ngắn và không dùng nhuận tràng bôi trơn cùng lúc với các loại thuốc khác để tránh tác dụng phụ.

• Thuốc nhuận tràng làm mềm (chất làm mềm phân)

Mất khoảng 1 tuần hoặc lâu hơn để thuốc nhuận tràng làm mềm có hiệu quả, thường được sử dụng bởi những người đang hồi phục sau phẫu thuật, phụ nữ vừa sinh hoặc những người bị bệnh trĩ.

• Thuốc nhuận tràng thẩm thấu

Các sản phẩm thuốc nhuận tràng thẩm thấu này như: Fleet Phospho-Soda, lactulose (Kristalose), magie hydroxide, lactitol (Pizensy) và polyethylene glycol (Miralax)… tất cả các tác nhân hydrat hóa hút chất lỏng vào ruột từ các mô xung quanh. Nhiều nước hơn trong ruột giúp phân mềm và dễ dàng đi ngoài. Bạn cần phải uống nhiều nước với thuốc nhuận tràng thẩm thấu, không chỉ để nhuận tràng hiệu quả mà còn giảm khả năng đầy hơi và chuột rút.

• Thuốc nhuận tràng kích thích

Loại thuốc nhuận tràng này hoạt động bằng cách kích thích lớp niêm mạc của ruột, do đó đẩy nhanh cuộc hành trình của phân qua ruột kết. Thuốc nhuận tràng kích thích cũng giúp tăng quá trình hydrat hóa của phân. Một số thuốc nhuận tràng phổ biến bao gồm Bisacodyl và Sennosides.

2. Những lưu ý khi dùng thuốc nhuận tràng

Khi sử dụng thuốc nhuận tràng để chữa táo bón không thường xuyên, hãy nhớ những lời khuyên sau:

• Nếu bạn cần sử dụng thuốc nhuận tràng để đại tiện “đều đặn”, hãy sử dụng chất xơ trước.
• Tránh sử dụng thường xuyên các loại thuốc nhuận tràng kích thích. Một số loại có thể hạn chế khả năng hấp thụ vitamin D và canxi của cơ thể.
• Lạm dụng thuốc nhuận tràng có thể dẫn đến rối loạn chức năng nghiêm trọng của nhu động ruột như liệt ruột, hội chứng ruột kích thích và các vấn đề khác. Do đó, điều quan trọng là phải sử dụng thuốc nhuận tràng điều độ và dưới sự giám sát của bác sĩ hoặc dược sĩ.
• Nếu bạn đã dùng thuốc mà tình trạng táo bón vẫn tiếp diễn, hãy đến gặp bác sĩ để thăm khám. Táo bón có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề nghiêm trọng hơn như ung thư ruột kết, tiểu đường hoặc suy giáp…
• Một chế độ ăn uống lành mạnh với trái cây tươi, rau và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt; tập thể dục thường xuyên; uống đủ 1,5-2 lít nước mỗi ngày có thể giúp ngăn ngừa táo bón ở hầu hết mọi người. Chất lỏng có thể không chỉ là nước, mà còn là trà, súp và các dạng chất lỏng khác.

Tóm lại, thuốc nhuận tràng giúp kích thích hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho nhu động ruột. Có nhiều loại thuốc nhuận tràng khác nhau, để lựa chọn được loại thuốc điều trị táo bón hiệu quả nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng chúng.