I. Đại cương

Viêm quanh khớp vai là trường hợp đau và hạn chế vận động khớp vai do tổn thương phần mềm quanh khớp gồm: gân, cơ, bao khớp, dây chằng, loại trừ tổn thương phần đầu xương, sụn khớp và màng hoạt dịch.

1. Nguyên nhân bệnh viêm quanh khớp vai

• Thoái hóa gân, viêm gân chóp xoay
• Viêm bao hoạt dịch dưới mỏm cùng vai
• Viêm bao hoạt dịch và viêm gân dài cơ nhị đầu cánh tay

2. Triệu chứng bệnh Viêm quanh khớp vai

Bệnh viêm quanh khớp vai diễn biến theo ba giai đoạn:

Giai đoạn 1: Đóng băng

Trong giai đoạn này, người bệnh sẽ ngày càng cảm thấy đau. Vai bắt đầu nhức và rất đau khi với chạm. Người bệnh sẽ đau nhiều vào buổi tối và khi nằm nghiêng bên vai bệnh. Khi cơn đau trở nên tệ hơn, vai của người bệnh sẽ giảm độ vận động. Giai đoạn này thường kéo dài từ 6 tuần đến 9 tháng.

Giai đoạn 2: Đông cứng

Các triệu chứng đau có thể cải thiện trong giai đoạn này, nhưng tình trạng cứng vai vẫn còn. Các cơ vai có thể bị teo nhẹ vì không được vận động.

Giai đoạn 3: Tan băng

Chuyển động vai dần cải thiện trong giai đoạn này. Vai có thể hoàn toàn trở lại bình thường hoặc lấy lại sức mạnh và chuyển động sau 6 tháng đến 2 năm.

3. Đối tượng nguy cơ bệnh viêm quanh khớp vai

• Bệnh hay gặp ở những người có độ tuổi từ 40 đến 60, những người lao động chân tay thường phải giơ tay cao hơn 90 độ.
• Những người hay chơi tennis, chơi golf, ném lao, xách các vật nặng…
• Tiền sử có chấn thương vùng khớp vai như ngã chống thẳng bàn tay hoặc khuỷu tay xuống nền gây lực dồn lên khớp vai, các chấn thương phần mềm vùng khớp vai,
• Người từng bị gãy xương cánh tay, xương đòn, xương bả vai
• Người từng phẫu thuật vùng khớp vai, phẫu thuật hoặc nắn gãy xương các xương liên quan đến khớp vai như xương cánh tay, xương đòn, xương bả vai.
• Những người bị bất động khớp vai sau một thời gian dài như sau đột quỵ, giai đoạn phục hồi sau các bệnh nặng, bất động do gãy xương cánh tay…
• Người mắc một số bệnh mạn tính như viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường, bệnh ở phổi và lồng ngực, đột quỵ não, cơn đau thắt ngực.

Trên đây là các thể bệnh trên lâm sàng thường gặp bệnh nhân điều trị ở khoa y học cổ truyền, và phục hồi chức năng tại bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An.

4. Điều Trị

• Về cách phân luồng và nhận bệnh nhân vào tùng khoa cho phù hợp.Bác sỹ phòng khám cho bệnh nhân làm cận lâm sàng chụp xquang khớp vai thẳng, siêu âm phần mềm da tổ chức dưới da, bên tổn thương.khớp vai để nhận biết tình trạng bệnh và hội chẩn một số chuyên khoa nếu cần chấn thương, hay nội thần kinh, phẩu thuật thần kinh cột sống để phân luồng cho bệnh nhân điều trị hợp lý nhất.
• Về điều tri, có nhiều phương pháp điều trị, trong đó phương pháp không dùng thuốc thường phân luồng bệnh nhân từ phòng khám hướng dẫn bệnh nhân vào khoa phục hồi chức năng để thầy thuốc tập luyện cho người bệnh chăm sóc hàng ngày kết hợp cùng người nhà và người bệnh.liệu trình 10 đến 15 ngày sau ra viện nghỉ 3 đến 5 ngày vào tái khám lại bác sỹ cho tiếp liệu trình mới tùy từng thời điểm và giai đoạn bệnh khác nhau thầy thuốc cho phác đồ phù hợp mới cho bệnh nhân.
• Phương pháp tiếp theo cũng là phương pháp không dùng thuốc đây là phương pháp y học cổ truyền, châm cứu , xoa bóp bấm huyệt:  Công thức huyệt: a thị huyệt, tại chỗ: Kiên ngung, Kiên tỉnh, Kiên trinh, Tý nhu, Thiên tông, huyệt ở xa: hợp cốc, khúc trì, phong trì, châm điện ngày 01 lần, mỗi lần 25 đến 30 phút, tùy thể trạng từng bệnh nhân mà bổ tả hợp lý kích thích dòng điện vừa phải tránh gây đau, choáng cho người bệnh nhất là những người bị bệnh nền tim mạch, huyết áp. Đây là cách điều trị khá an toàn tương đối hiệu quả rẻ tiền dễ áp dụng cho mọi đối tượng, có thể là điều trị ngoại trú ban ngày, rất thuận lợi cho người bệnh và người nhà.trong quá trình chăm sóc và điều trị
• Phương pháp tiếp theo dùng thuốc y học cổ truyền,

+ Bài cổ phương : Tứ vật đào hồng gia giảm

+ Thành phần bài thuốc, Xuyên khung 12 gam, Đương quy 12 gam, Thục địa hoàng 16 gam , Bạch thược 10 gam, Đào nhân 08 gam, Hồng hoa 04 gam gia Mộc qua 08 gam, Tần giao 10 gam, Tục đoạn 12 gam. Sắc uống 02 ngaỳ 01 thang, ngày uống 03 lần sau ăn 01 giờ, lưu ý uống ấm. Liệu trình 15 đến 20 ngày, sau hướng dẫn bệnh nhân đến khám lại, tùy tình trạng bệnh có thể gia giảm bài thuốc cho phù hợp hoàn cảnh bệnh thực tế hơn.

+ Phương pháp tiếp theo: Dùng thuốc y học hiện đại giảm đau, giãn cơ, tăng dẫn truyền thần kinh, thuốc bổ vitamin nhóm B,bọc dạ dày

  Trên đây là phác đồ cơ bản trong đều trị bệnh lý viêm quanh khớp vai