Khoa Tai mũi họng – Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An

1. Viêm mũi xoang mạn tính có polyp mũi là gì?

Viêm mũi xoang mạn tính theo EPOS 2020 được định nghĩa là sự hiện diện của hai hoặc nhiều triệu chứng kéo dài từ 12 tuần, một trong số đó là ngạt mũi và chảy nước mũi, có thể bao gồm hoặc không triệu chứng đau hoặc nặng mặt và giảm hoặc mất mùi.

Viêm mũi xoang mạn tính là một trong những bệnh mạn tính phổ biến nhất trên thế giới. Tại Mỹ, về tần suất các bệnh mạn tính thì viêm mũi xoang mạn tính phổ biến thứ hai và cứ bảy người trưởng thành thì có một người bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này. Nhìn chung, có khoảng 13% dân số có ít nhất một triệu chứng, trong đó 2,1% có đầy đủ các triệu chứng của viêm mũi xoang mạn tính. Tại Châu Âu, nghiên cứu của Hội dị ứng và Hen phế quản báo cáo tỷ lệ viêm mũi xoang mạn tính trong cộng đồng là 10,9%.

Viêm mũi xoang mạn tính thường được phân loại rộng rãi thành viêm mũi xoang có poyp mũi và viêm mũi xoang không có polyp mũi. Polyp mũi là một tổn thương giả u, lành tính, phát triển tại niêm mạc mũi xoang, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tỷ lệ polyp mũi chiếm khoảng 4% dân số nhưng chỉ có 25 – 30 % bệnh nhân viêm mũi xoang mạn tính là có polyp mũi.

Viêm mũi xoang có polyp tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng diễn biến kéo dài, dai dẳng, tác động nhiều đến chức năng thở của người bệnh, làm cho bệnh nhân mệt mỏi, ảnh hưởng đến khả năng học tập và lao động, đồng thời giảm chức năng ngửi ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

 Bệnh nhân thường có các triệu chứng mũi xoang từ khi còn trẻ nhưng không điều trị đầy đủ, vì vậy khi bệnh được phát hiện ở lứa tuổi trung niên (40-60 tuổi) thì thường ở giai đoạn nặng. Nam giới có khả năng mắc bệnh nhiều hơn nữ giới với tỷ lệ cao hơn 1,5 – 2 lần. Tuy nhiên, nữ giới thường mắc bệnh với mức độ nặng hơn nam giới

2. Chẩn đoán viêm mũi xoang mạn tính có polyp mũi

2.1. Triệu chứng cơ năng

• Chảy mũi trước hoặc mũi sau liên tục hoặc từng đợt
• Ngạt mũi một bên hoặc hai bên, liên tục hoặc từng lúc
• Có thể đau nhức từng đợt ở các vị trí tương ứng vùng xoang khác nhau: xoang hàm, xoang sàng, xoang trán, xoang bướm
• Có thể giảm ngửi

2.2. Triệu chứng thực thể

• Hốc mũi: Ứ đọng dịch nhầy loãng, mủ nhầy hoặc mủ đặc, niêm mạc mũi phù nề mọng hoặc thoái hóa thành polyp
• Cuốn mũi giữa: niêm mạc phù nề mọng hoặc thoái hóa thành polyp, cuốn giữa quá phát/ đảo chiều/ có xoang hơi
• Khe mũi: khe giữa hẹp do polyp/ xoang hơi cuốn mũi giữa/ dị hình mỏm móc…gây hẹp phức hợp lỗ ngách; ứ đọng nhầy tiết hoặc mủ; polyp khe mũi giữa hoặc khe mũi trên; niêm mạc phù nề mọng hoặc thoái hóa thành polyp…
• Mũi sau: ứ đọng dịch tiết, polyp mũi sau
• Mỏm móc: quá phát hoặc đảo chiều ảnh hưởng đến phức hợp lỗ ngách

2.3. Chẩn đoán hình ảnh

• Mờ các xoang, có thể mờ đều hoặc không đều
• Dày niêm mạc xoang, mức dịch trong xoang, polyp xoang
• Bệnh tích bít lấp phức hợp lỗ ngách
• Các bất thường về cấu trúc giải phẫu: mỏm móc, vách ngăn, cuốn mũi, nền sọ

3. Các phương pháp điều trị viêm mũi xoang mạn tính có polyp mũi

Theo hướng dẫn gần đây nhất của Hiệp hội mũi xoang châu Âu và Hội Tai mũi họng Mỹ: corticosteroid xịt tại chỗ có thể làm giảm kích thước polyp mũi, giảm các triệu chứng ở mũi, và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Corticosteroid đường uống phải luôn được quản lý một cách thận trọng do các tác dụng phụ toàn thân nghiêm trọng. Thuốc kháng sinh điều trị các đợt cấp do nhiễm trùng.

Trường hợp điều trị nội khoa thất bại bệnh nhân cần được can thiệp phẫu thuật. Phẫu thuật nội soi cho kết quả cải thiện triệu chứng lâm sàng cũng như các bằng chứng khách quan về viêm mũi xoang trên hình ảnh chụp cắt lớp vi tính.

3.1. Điều trị nội khoa

– Điều trị tại chỗ:

• Thuốc co mạch: Oxymethazolin
• Corticoid xịt tại chỗ: Meseca, Avamys….
• Hút dịch và rửa mũi bằng Nacl 0,09%

– Điều trị toàn thân:

• Thuốc kháng sinh β Lactam, Macrolid…
• Thuốc giảm tiết N acetyl cystein…
• Thuốc kháng histamin: Loratadin, fexofenadine…
• Corticoid đường uống: methyl prednisolon…

3.2. Điều trị ngoại khoa: phẫu thuật nội soi chức năng xoang

Mục tiêu chính của phẫu thuật nội soi chức năng xoang (FESS) là khôi phục lại chức năng của các xoang cạnh mũi bằng cách thiết lập lại mô hình thông khí sinh lý và thanh thải niêm mạc. Các mục tiêu của phẫu thuật nội soi xoang còn có thể bao gồm:

– Tạo điều kiện cho việc thực hiện các thủ thuật điều trị, đưa thuốc vào xoang và chăm sóc sau mổ tốt hơn.

– Mở rộng khe khứu, giúp cải thiện chức năng ngửi.

– Xóa bỏ sự áp sát giữa hai bề mặt niêm mạc đối diện nhau (contact points) giúp hoạt động của các lông chuyển hiệu quả hơn.

– Lấy đi các cấu trúc bất thường trong mũi gây tắc nghẽn đường thở (ví dụ: concha bullosa, vẹo vách ngăn mũi, quá phát cuốn mũi dưới…)

 Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An là cơ sở tế có nhiều kinh nghiệm trong khám phát hiện sớm và phẫu thuật điều viêm mũi xoang mạn tính có polyp mũi!

Để đặt lịch khám và tìm hiểu thông tin, xin vui lòng liên hệ:

🏥BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
🏆Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới
🛣️Địa chỉ: Km5, Đại lộ Lê Nin, TP Vinh, Nghệ An
🌎Website: www.bvnghean.vn
🌍Facebook: bvhndknghean
☎️☎️TỔNG ĐÀI CSKH + ĐẶT LỊCH KHÁM: 1900.8082 – 0886.234.222, Thời gian đặt lịch khám từ Thứ 2 đến Thứ 6