1.Tổng quan

Mất ngủ là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở người cao tuổi. Đó là sự than phiền khó khăn khi bắt đầu giấc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ, thức dậy sớm và không thể ngủ trở lại. Mất ngủ gây ảnh hưởng 30-50% dân số trên toàn thế giới, ảnh hưởng đáng kể đến tinh thần, chất lượng cuộc sống, đặc biệt đối với người cao tuổi. Tình trạng mất ngủ ở Việt Nam ngày càng gia tăng ở mọi lứa tuổi, với tỷ lệ ước tính ở người lớn khoảng 15-20% và ở người già lên tới 30-40%.

2. Nguyên nhân

2.1. Thay đổi sinh lý do tuổi:

– Chu kỳ giấc ngủ ngắn hơn, dễ tỉnh giấc, rối loạn nhịp thức ngủ đến sớm, rối loạn nhịp thức ngủ trì hoãn.

– Giảm tiết melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ.

2.2. Thói quen sinh hoạt, không gian sống:

– Ngủ trưa quá dài.

– Uống cà phê, trà, rượu, hút thuốc lá, các chất kích thích vào buổi tối.

– Ít vận động.

– Phòng ngủ không đảm bảo về âm thanh, ánh sáng…

2.3. Bệnh lý mạn tính

– Thần kinh: Hội chứng chân không yên,Hội chứng cử động chân có chu kì, sa sút trí tuệ, Parkinson.

– Đau mạn tính: Thoái hóa khớp, gút, thoái hóa cột sống.

– Tim mạch: Suy tim, tăng huyết áp…

– Hô hấp: Hội chứng ngừng thở do tắc nghẽn khi ngủ, COPD, hen.

2.4. Yếu tố tâm lý

– Lo âu, trầm cảm, cô đơn.

– Stress do mất người thân hoặc thay đổi môi trường sống.

2.5. Liên quan tác dụng phụ thuốc:

– Thuốc chống trầm cảm, thuốc hưng cảm, lợi tiểu, corticoid, …

3. Hậu quả của mất ngủ kéo dài

– Mệt mỏi, giảm tập trung chú ý,tâm trạng bất ổn, bồn chồn, lo lắng=> Trầm cảm, lo âu.

– Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, hoạt động nghề nghiệp dẫn đến nặng thêm tình trạng mất ngủ

– Tăng nguy cơ  ngã ở người cao tuổi: Do mệt mỏi, mất thăng bằng.

– Suy giảm miễn dịch: dễ mắc bệnh, tăng nguy cơ đa bệnh lý

– Làm nặng thêm bệnh mạn tính (tăng huyết áp, đái tháo đường)

4. Điều trị

4.1. Biện pháp không dùng thuốc :

– Vệ sinh giấc ngủ: Hạn chế ngủ trưa quá 30 phút, tránh ăn tối muộn, hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử/ điện thoại trong, trước khi đi ngủ hoặc uống rượu, caffein, thuốc lá…

– Tạo không gian thuận lợi: Phòng yên tĩnh, ánh sáng, nhiệt độ phù hợp

– Liệu pháp thư giãn: Người bệnh thực hiện các bài tập thư giãn  cơ bắp hàng ngày, bài tập thư giãn vào buổi tối: Thiền, đọc sách, nghe nhạc dịu êm, hít thở sâu… không làm việc căng thẳng trong khoảng 60 phút trước khi ngủ.

4.2. Biện pháp dùng thuốc

– Chất chủ vận Benzodiazepine: estazolam, flurazepam.. và Nonbenzodiazepine : eszopiclone, zaleplon, zolpidem, zopiclone…

– Chủ vận thụ thể melatonin: uống xa bữa ăn.

– Đối kháng thị thể histamine: Doxepine.

– Đối kháng thụ thể orexin: Suvorexant.

4.3. Điều trị nguyên nhân

– Kiểm soát bệnh mạn tính, rối loạn tâm thần kèm theo

– Điều chỉnh thuốc đang dùng nếu có tác dụng phụ

5. Phòng ngừa

– Duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát vấn đề dùng thuốc, tuân thủ điều trị các bệnh lý nền.

– Xây dựng các mối quan hệ xã hội, giảm cô đơn, lo âu, căng thẳng…

Ths.BSNT Võ Thị Thanh, Khoa Nội A-Lão khoa, Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An

Để đặt lịch khám và tìm hiểu thông tin, xin vui lòng liên hệ

Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.

Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới.

Giấy phép hoạt động số 0188/SYT-GPHĐ

Địa chỉ: Đại lộ Lê nin, Km5, phường Vinh Phú, Nghệ An.

Số điện thoại đặt lịch khám: 1900.8082 hoặc 0886.234.222

Thời gian đặt hẹn: 7h – 16h thứ 2 đến thứ 6

Website: https://bvnghean.vn.