1. Bệnh trào ngược họng thanh quản là gi?

Trào ngược họng thanh quản (Laryngopharyngeal reflux – LPR) là tình trạng trào ngược dịch dạ dày vào họng hoặc thanh quản. Điều này dẫn đến các triệu chứng như hắng giọng, khàn giọng, đau, cảm giác vướng họng, ho, tiết nhiều chất nhầy trong cổ họng và khó phát âm. Theo đồng thuận Montreal, LPR là biểu hiện ngoài thực quản của bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal reflux disease – GERD). Tuy nhiên, LPR và GERD tại thực quản khác nhau ở vị trí dịch dạ dày tác động, ở các dấu hiệu lâm sàng. Vì vậy, không thể dùng chung công cụ chẩn đoán cho 2 bệnh lý trên.

Trào ngược dạ dày – thực quản. Nguồn Internet.

Tỷ lệ mắc các triệu chứng liên quan đến LPR dao động từ 10% đến 30% lý do khám tai mũi họng, lên tới 50% trong triệu chứng thanh quản. Tỷ lệ mắc đang gia tăng có thể do lối sống và thói quen ăn uống không phù hợp. LPR là một căn bệnh phổ biến dẫn đến rối loạn giọng nói, là yếu tố nguyên nhân chính gây khàn giọng kéo dài hơn 3 tháng, với tỷ lệ mắc bệnh từ 55 đến 79% ở những bệnh nhân bị chứng mất giọng. Giọng khàn làm giảm đáng kể hiệu quả giao tiếp, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân

2. Các yếu tố nguy cơ

– Tỷ lệ mắc thay đổi theo giới tính và độ tuổi: phụ nữ thường bị khàn giọng nhiều hơn; những người lớn tuổi cảm thấy trào ngược axit ít mạnh hơn.

– Rượu và thuốc lá được cho là làm tăng yếu tố nguy cơ.

 – Lạm dụng giọng nói nhiều.

3. Triệu chứng thường gặp của trào ngược họng thanh quản

3.1. Triệu chứng cơ năng

– Khàn tiếng hoặc mất tiếng

– Ho mạn tính, cảm giác có dị vật ở trong họng, đằng hắng, nuốt vướng, nhiều nhầy trong cổ.

– Ngoài ra còn có các dấu hiệu khác: đau rát họng, khô miệng, cảm giác khó thở…

3.2. Triệu chứng thực thể: trên khám nội soi tai mũi họng.

– Biểu hiện phổ biến nhất của LPR là viêm thanh quản trào ngược có hoặc không có hạt hoặc hạt hoặc hình thành u nang.

– Ở bệnh nhân LPR, nhiều hình ảnh thấy được trên nội soi: sung huyết, phù nề niêm mạc thanh quản, xuất tiết trên dây thanh, dấu hiệu rãnh dây thanh giả, hẹp buồng thanh thất, phù nề liên phễu, u hạt, polyp dây thanh, phù Reinke.

4. Các thăm khám cận lâm sàng cần làm

– Phương pháp đo pH 24h với 2 đầu cảm biến: Phương pháp này dựa trên những thay đổi trong trở kháng của dòng điện giữa hai điện cực khi chất lỏng hoặc khí di chuyển giữa chúng để đánh giá trào ngược.

– Test trở kháng MII / pH 24h: Đây là thiết bị kết hợp giữa đo pH 24h và đo trở kháng MII (Multichannel Intraluminal Impedance). Thiết bị này giúp đánh giá đặc tính của những đợt trào ngược: dịch, khí, hỗn hợp và tính acid: acid, acid yếu, không acid.

– Đo áp lực và nhu động thực quản:  Phương pháp này được chỉ định cho các bệnh nhân nghi ngờ GERD nhưng không đáp ứng với điều trị thử với PPIs và nội soi có hình ảnh bình thường.

– PepTest: PepTest là test nhanh được sử dụng để phát hiện sự có mặt của pepsin trong nước bọt, hỗ trợ cho việc chẩn đoán GERD ngoài thực quản.

– Nội soi thực quản dạ dày – sinh thiết: Được khuyến cáo khi bệnh nhân có những biểu hiện báo động biến chứng: gầy sút, nuốt khó, nuốt đau, nôn máu, thiếu máu hoặc kém đáp ứng với điều trị

5. Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản

* Thay đổi chế độ ăn & lối sống

– Chế độ ăn:

+ Cần kiêng các thức ăn, đồ uống có caffeine (cà phê, chè, soda..), đồ uống có ga, rượu, chocola, bạc hà.. Những thực phẩm này kích thích tạo acid, đồng thời làm suy yếu cơ chế bảo vệ của cơ thắt thực quản.

+ Tránh những thực phẩm có tính acid cao (chanh, cam..), cà chua, các loại gia vị (cà ri, hạt tiêu, mù tạc..). Hạn chế các thực phẩm nhiều chất béo.

+ Tránh các thuốc nếu có thể: chẹn kênh canxi, theophylline, kháng cholinergic, chẹn beta… được coi là những nhân tố làm tăng acid dạ dày.

– Thay đổi lối sống:

+ Giảm cân khi béo phì, cai rượu, thuốc lá, ăn chia nhiều bữa nhỏ, tập luyện thể thao tối thiểu 2 giờ sau ăn, tránh ăn uống 3 giờ trước khi đi ngủ. Nằm kê cao đầu giường

* Điều trị nội khoa

– Có nhiều thuốc được sử dụng trong kiểm soát acid dạ dày, giảm dịch trào ngược, phổ biến gồm: thuốc kháng acid (Antacid), thuốc ức chế H₂, thuốc ức chế bơm proton, thuốc hỗ trợ nhu động và thuốc tác động lên cơ thắt.

* Điều trị phẫu thuật

Được đặt ra với những trường hợp điều trị nội khoa thất bại, có bằng chứng về lượng dịch trào ngược lớn, bất thường chức năng cơ thắt thực quản dưới. Hay được áp dụng nhất là kĩ thuật tạo nếp Nissen và tạo nếp bán phần Toupet, mục đích nhằm tăng cường cơ thắt thực quản dưới, giảm dịch trào ngược lên thực quản, do đó giảm dịch tác động tới họng thanh quản

Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An là cơ sở tế có nhiều kinh nghiệm trong khám phát hiện sớm và điều trị bệnh trào ngược họng thanh quản.

Để đặt lịch khám và tìm hiểu thông tin, xin vui lòng liên hệ

Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.

Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới.

Giấy phép hoạt động số 0188/SYT-GPHĐ

Địa chỉ: Đại lộ Lê nin, Km5, phường Vinh Phú, Nghệ An.

Số điện thoại đặt lịch khám: 1900.8082 hoặc 0886.234.222

Thời gian đặt hẹn: 7h – 16h thứ 2 đến thứ 6

Website: https://bvnghean.vn.