Thời gian vừa qua, tình trạng trẻ em cũng như người lớn bị đuối nước liên tiếp xảy ra ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, đặc biệt là trong những ngày hè nóng nực. Cảm giác muốn ra các sông suối, ao hồ, để tắm càng nhiều vì thế đuối nước đã và đang trở thành vấn đề nóng bỏng được dư luận quan tâm.

1. Nguyên nhân/ điều kiện thuận lợi 

– Nguyên nhân đuối nước hay xảy ra đối với trẻ lớn tuổi do bản tính hiếu động, tò mò; đối với trẻ nhỏ do tính thích nghịch nước hoặc do sự bất cẩn của gia đình. Cho dù trẻ em không biết bơi lội hay biết bơi lội nhưng do sự chủ quan nên cũng không lường trước hết được sự nguy hiểm của tai nạn.

– Ngoài ra, môi trường sống chung quanh cũng luôn luôn có những yếu tố nguy cơ rình rập gây nên tai nạn đuối nước cho trẻ em như chậu nước, chum vại, bể nước, giếng nước… không có nắp đậy an toàn; sông, hồ, suối, ao nước… không được rào chắn và có biển báo nguy hiểm. Hơn nữa, tình trạng xây dựng các công trình, đào bới khai thác cát, đất đá tràn lan, sự vô ý thức của con người… đã để lại các hố ao sâu gây nguy hiểm như hố vôi tôi, hố lấy đất làm gạch ngói, hố lấy cát, hố lấy nước tưới hoa màu… không có hàng rào cũng là những nơi dễ gây nên tai nạn đuối nước.

– Tai nạn do đuối nước có thể xảy ra trong các trường hợp: ngạt nước, những người không biết bơi ngã xuống nước, hoặc trẻ em ngã cắm đầu vào chậu nước hay bồn tắm; ngất đột ngột khi vừa tiếp xúc với nước; lặn sâu dưới nước khi hết hơi không ngoi lên kịp bị ngạt; bơi quá mệt, cơ thể mất nhiệt do nước lạnh, bị chuột rút rồi ngất đi,…

2. Xử trí khi gặp tai nạn đuối nước 

– Khi phát hiện thấy người bị rơi ngã xuống nước, cần hô hoán, kêu gọi mọi người đến ứng cứu, giúp đỡ ngay từ khi nhìn thấy nạn nhân.

– Tuyệt đối không được nhảy theo cứu nạn nhân nếu mình không biết bơi và không biết cách cứu đuối nước vì bản thân mình cũng có thể bị đuối nước.

– Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm, ném phao có buộc dây thừng… và kéo nạn nhân lên bờ một cách an toàn. Có thể ném một sợi dây dai, chắc… từ bờ để nạn nhân túm lấy được dây thừng và kéo nạn nhân vào bờ, hoặc cùng với mọi người vớt nạn nhân lên…

– Đặt nạn nhân nằm chỗ thoáng khí.

– Nếu nạn nhân còn thở được, hãy đặt nạn nhân nằm nghiêng một bên nới lỏng quần áo, để chất nôn dễ thoát ra.

– Cởi bỏ quần áo ướt, giữ ấm bằng cách đắp lên người nạn nhân tấm khăn khô.

– Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay cả khi nạn nhân có vẻ bình thường hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau sơ cứu vì nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau khi ngạt nước…

– Nếu nạn nhân bất tỉnh, kiểm tra xem còn nhịp thở và còn mạch không.

– Đánh giá nhanh bệnh nhân có ngừng tim ngừng thở bàng cách

+ Nhìn lồng ngực không chuyển động, bắt động mạch cảnh trong vòng 10 giây.

+ Nếu  không bắt được mạch tiến hành cấp cứu ngừng tuần hoàn cho bệnh nhân bằng cách,ép tim 30 lần /thổi ngạt 2 lần,

+ Cách cấp cứu ngừng tuần hoàn xác định nhanh vị trí ép tim kéo 1 đường thẳng qua 2 núm vú đan 2 bàn tay vào nhau đặt vào giữa xương ức sau đó dùng lực trên vai ép xuống lún ngực nạn nhân 5- 6cm, sau đó dùng khăn hoặc gạc lau sạch miệng  kiểm tra dị vật xem có không rồi thổi ngạt 2 lần, lặp lại cho đến khi có nhân viên y tế hoặc khi bệnh nhân có mạch và nhịp thở trở lại bịnh thường.Nhanh chóng chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất.

• Tại cơ sở y tế:

+ Tiếp tục hồi sức cho bệnh nhân.

+ Hiệu chỉnh nồng độ oxy và carbon dioxide và các bất thường về sinh lý khác.

+ Hỗ trợ hô hấp tích cực.

+ Điều trị nhằm mục đích ngăn ngừa ngừng tim, tình trạng giảm ôxy máu, hạ huyết áp, hạ thân nhiệt, và các bệnh lý khác.

3. Phòng tránh tai nạn đuối nước 

– Không chơi ở những nơi gần sông, hồ, hoặc bể nước, cống rãnh, miệng giếng khi không có người lớn đi cùng.

– Những nguyên tắc an toàn khi bơi:

+ Không nhảy cắm đầu ở những nơi không có chỉ dẫn.

+ Không tắm, bơi ở những nơi có nước sâu, chảy xiết, xoáy và không có người lớn biết bơi và cứu đuối.

+ Không bơi khi trời đã tối, có sấm chớp, mưa.

+ Tuyệt đối tuân theo các bảng chỉ dẫn nguy hiểm.

+ Phải khởi động trước khi xuống nước.

+ Không ăn uống khi đang bơi để tránh sặc nước.

+ Không dùng các phao bơm hơi.

+ Không đi tắm bơi lội ở ao hồ một mình mà không có người lớn biết bơi đi, kèm.

– Các hồ ao sâu gây nguy hiểm cho trẻ em như hố vôi tôi, hố lấy đất làm gạch ngói, hố lấy cát, hố lấy nước tưới hoa màu… cần phải tránh xa, và có biển cảnh báo.

– Đối với những gia đình đang dùng giếng, chum vại trữ nước để sinh hoạt nên có nắp đậy cẩn thận.

– Cần thực hiện nghiêm túc về an toàn giao thông đường thủy như: An toàn về phương tiện, có đầy đủ phao cứu sinh, áo phao, chở đúng số người quy định.

– Tổ chức các lớp học bơi cho trẻ em và người lớn. Từ nông thôn cho tới thành thị.

4. TÀI LIỆU THAM KHẢO

• Biện pháp xử lý đuối nước tại chỗ – Cục Quản Lý môi trường Bộ Y Tế https://vihema.gov.vn/bien-phap-xu-ly-duoi-nuoc-tai-cho.html.