Các tiêu chuẩn chăm sóc trong bệnh tiểu đường – 2023 (Standards of Care in Diabetes—2023) bao gồm các khuyến nghị mới về việc đạt được các mục tiêu giảm cân tích cực hơn bằng cách sử dụng các loại thuốc mới hơn, nhắm mục tiêu giảm huyết áp và cholesterol, sử dụng thuốc ức chế SGLT2 cho bệnh nhân suy tim và giải quyết các yếu tố xã hội quyết định sức khỏe trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc, theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA).

“Chăm sóc bệnh nhân tiểu đường không còn chỉ là kiểm soát đường huyết, mà thực sự là kiểm soát đường huyết cộng với quản lý cân nặng và bảo vệ tim mạch”, Robert A. Gabbay, MD, PhD, FACP, giám đốc khoa học và y tế của ADA cho biết.

Tiến sĩ Gabbay nhấn mạnh 3 chủ đề trong các khuyến nghị cập nhật có thể có ảnh hưởng lớn nhất đến sức khỏe bệnh nhân: quản lý cân nặng tích cực hơn, tầm quan trọng của nhóm chăm sóc bệnh tiểu đường trong việc giải quyết các yếu tố xã hội quyết định sức khỏe [ổn định kinh tế, chất lượng chăm sóc sức khỏe, bối cảnh xã hội và cộng đồng, khu phố và môi trường, tiếp cận giáo dục] và các chiến lược tích cực hơn để giảm bệnh tim mạch thông qua các mục tiêu giảm huyết áp và cholesterol LDL.

Quản lý cân nặng trong bệnh tiểu đường

Các khuyến nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý cân nặng và bao gồm các mục tiêu giảm cân tích cực hơn (lên đến 15%) dựa trên hiệu quả và khả năng tiếp cận với các loại thuốc mới hơn khi thích hợp. Bước đầu tiên là thay đổi lối sống và khi những điều đó không đủ để đạt được mục tiêu, cần xem xét sử dụng liệu pháp dược lý, chủ yếu là chất chủ vận peptide-1 (GLP-1) giống glucagon và chất chủ vận thụ thể kép GLP-1/GIP như tirzepatide, Tiến sĩ Gabbay giải thích.

Tuy nhiên, những dược phẩm giảm cân mới hơn này không được sử dụng đúng mức, Tiến sĩ Gabbay nói. “Chúng tôi có nhiều dữ liệu hơn về các chất chủ vận GLP-1 và nếu bạn nhìn vào số người có thể hưởng lợi từ việc sử dụng chúng trong việc giảm nguy cơ tim mạch, có lẽ chỉ có 20% số người đang sử dụng [các tác nhân này]”, ông nói. Việc chi trả bảo hiểm của các loại thuốc này là một rào cản đối với việc sử dụng chúng, ông nói thêm.

“ADA ủng hộ việc tiếp cận các phương pháp điều trị thích hợp để giúp mọi người quản lý bệnh tiểu đường và giới hạn chi trả của Bảo hiểm chắc chắn là một trong những rào cản mà chúng tôi muốn thấy được loại bỏ”, Tiến sĩ Gabbay lưu ý.

Mục tiêu huyết áp và cholesterol LDL trong bệnh tiểu đường

“Bệnh tim mạch vẫn là kẻ giết người số 1 ở những người mắc bệnh tiểu đường và vì vậy chúng ta cần tích cực hơn trong việc quản lý chúng, bao gồm giảm cholesterol LDL xuống mức thấp hơn đồng thời chú ý đến huyết áp”, Tiến sĩ Gabbay giải thích.

Mục tiêu điều trị huyết áp cập nhật cho những người mắc bệnh tiểu đường là dưới 130/80 mmHg. Liệu pháp statin cường độ cao được khuyến cáo ở những người có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường từ 40 đến 75 tuổi (bao gồm cả những người có ít nhất 1 yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch xơ vữa động mạch) để giảm cholesterol LDL từ 50% trở lên so với mức cơ bản và đạt mục tiêu cholesterol LDL dưới 70 mg/dL. Đối với những người bị bệnh tim, mục tiêu cholesterol LDL là 55 mg/dL

Đối với những người có mục tiêu cholesterol LDL thấp nhất (55 mg/dL), “liệu pháp statin cường độ cao trong nhiều trường hợp có khả năng là không đủ”, Tiến sĩ Gabbay nói. “Chúng tôi thảo luận về việc điều trị bằng ezetimibe hoặc chất ức chế PCSK9 kết hợp với liệu pháp statin dung nạp tối đa để đạt được các mục tiêu LDL đó.”

Các cập nhật đáng chú ý khác đối với Tiêu chuẩn Chăm sóc trong Bệnh tiểu đường ─ 2023 bao gồm các khuyến nghị để:

• Sàng lọc sức khỏe giấc ngủ ở những người mắc bệnh tiểu đường và giới thiệu đến các chuyên gia về y học giấc ngủ và sức khỏe hành vi có trình độ theo chỉ định
• Bao gồm các yếu tố xã hội quyết định sức khỏe trong việc lập kế hoạch và cung cấp giáo dục và hỗ trợ tự quản lý bệnh tiểu đường
• Sử dụng chất ức chế SGLT2 để giảm nguy cơ suy tim nặng hơn và tử vong do tim mạch cũng như cải thiện các triệu chứng, hạn chế về thể chất và chất lượng cuộc sống ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 và suy tim đã được thiết lập với phân suất tống máu được bảo tồn (HFpEF) hoặc giảm phân suất tống máu (HFrEF)
• Sử dụng finerenone ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh thận mãn tính với albumin niệu được điều trị bằng liều dung nạp tối đa của thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn thụ thể angiotensin
• Sàng lọc các triệu chứng của bệnh động mạch ngoại biên bằng các công cụ đánh giá được khuyến nghị

Cải thiện chăm sóc bệnh tiểu đường ở các nhóm dân số dễ bị tổn thương

“Báo cáo thường niên năm nay cung cấp hướng dẫn cần thiết xem xét vai trò của sự bất bình đẳng về sức khỏe trong sự phát triển của bệnh tiểu đường, đặc biệt là đối với các cộng đồng dễ bị tổn thương và cộng đồng da màu [đã] bị ảnh hưởng không tương xứng bởi căn bệnh này. Hướng dẫn này sẽ đảm bảo các nhóm chăm sóc sức khỏe, bác sĩ lâm sàng và nhà nghiên cứu điều trị toàn bộ con người, “Chuck Henderson, giám đốc điều hành của ADA cho biết.

Các khuyến nghị nâng cao vai trò của nhân viên y tế cộng đồng trong việc sàng lọc tình trạng mất an ninh lương thực. “Bất kỳ ai trong nhóm chăm sóc sức khỏe đều có thể sàng lọc tình trạng mất an ninh lương thực và chúng ta cần có cái nhìn toàn diện về cách giải quyết những thách thức này bao gồm thiết kế các chương trình giáo dục cho bệnh nhân có tính đến các yếu tố xã hội quyết định đến sức khỏe”, Tiến sĩ Gabbay nói.

Các cập nhật đáng chú ý hướng đến các nhóm dân cư dễ bị tổn thương bao gồm:

• Khuyến khích sử dụng telehealth cùng với thăm khám trực tiếp để tối ưu hóa việc quản lý đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường không được kiểm soát
• Sàng lọc tình trạng mất an toàn thực phẩm
• Xem xét theo dõi glucose liên tục cho người lớn tuổi mắc bệnh tiểu đường loại 2 đang điều trị insulin tiêm nhiều lần hàng ngày
• Sử dụng nhân viên y tế cộng đồng để hỗ trợ quản lý bệnh tiểu đường và các yếu tố nguy cơ tim mạch, đặc biệt là trong các cộng đồng và hệ thống chăm sóc sức khỏe chưa được phục vụ

Các cập nhật khác bao gồm:

+ Xét nghiệm HbA_1C tại điểm chăm sóc nên được giới hạn trong các thiết bị được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt và tại các phòng xét nghiệm thành thạo trong việc thực hiện xét nghiệm có độ phức tạp vừa phải hoặc cao hơn bởi nhân viên được đào tạo.

+ Một phần về nhịn ăn gián đoạn đã được thêm vào tóm tắt kết quả nghiên cứu về giảm cân nhẹ đến trung bình (giảm 3%-8% so với ban đầu) với 3 hình thức ăn hạn chế chính trong thời gian ngắn (8 đến 12 tuần) không có sự khác biệt đáng kể trong việc giảm cân khi so sánh với hạn chế calo liên tục.

“Các khuyến nghị dựa trên bằng chứng thúc đẩy chăm sóc tốt hơn cho tất cả những người mắc bệnh tiểu đường, bao gồm các cộng đồng dễ bị tổn thương và những người có nguy cơ cao. Tiêu chuẩn Chăm sóc của ADA là tiêu chuẩn vàng cho việc chăm sóc và phòng ngừa bệnh tiểu đường cho phép các bác sĩ lâm sàng trên toàn thế giới theo kịp bối cảnh chăm sóc sức khỏe thay đổi nhanh chóng, “Tiến sĩ Gabbay nói.

Kristin Della Volpe, Bs Lê Đình Sáng (Dịch)

TÀI LIỆU THAM KHẢO

ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, et al. Summary of revisions: Standards of Care in Diabetes-2023. Diabetes Care. 2023;46(Supplement_1):S5-S9. doi:10.2337/dc23-Srev.