1. Vai trò của sắt

Sắt là thành phần tham gia tạo máu, thiếu sắt kéo dài sẽ dẫn tới thiếu máu. Thiếu máu sẽ ảnh hưởng đến phát triển về thể chất, tinh thần, học tập của trẻ.

Sắt là chất thiết yếu cho sự tăng trưởng, phát triển của não và hệ thống thần kinh của trẻ.

Trẻ sinh non, trẻ sơ sinh có mẹ bị thiếu sắt trong giai đoạn mang thai, trẻ bú sữa mẹ hơn 6 tháng nhưng không được bổ sung phong phú các loại thực phẩm, trẻ kén ăn, ăn chay… đều là đối tượng có nguy cơ cao bị thiếu sắt. Nếu thiếu nhẹ, hay thiếu trong giai đoạn ngắn, trẻ sẽ không có triệu chứng gì đặc biệt. Nếu thiếu sắt nặng kéo dài thì dấu hiệu dễ thấy nhất là trẻ suy dinh dưỡng, chậm lên cân, nhợt nhạt, xanh xao, mệt mỏi, lông tóc móng khô, yếu dễ gãy, sức đề kháng giảm nên trẻ dễ bị nhiễm trùng, như viêm ruột, nhiễm trùng hô hấp tái diễn… Nếu bạn thấy bất kì dấu hiệu nào như trên, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám. Bác sĩ sẽ khám và làm các xét nghiệm để xác định chính xác tình trạng thiếu sắt của trẻ.

2. Bổ sung bao nhiêu sắt cho trẻ là đủ?

Theo khuyến cáo của Viện hàn lâm nhi khoa Hoa Kỳ ( AAP): 

• Trẻ sơ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, lượng sắt tích lũy từ mẹ có thể đủ nhu cầu sắt cho trẻ trong 4-6 tháng đầu đời. Lượng sắt trong sữa mẹ không đáng kể nhưng lại dễ hấp thu vì vậy trẻ không cần bổ sung sắt từ bên ngoài.
• Đối với trẻ sinh non, khuyến cáo cần bổ sung thêm sắt liều 2mg/kg/ngày, tối đa 15mg/ngày, bắt đầu từ 2 tuần tuổi cho đến khi trẻ ít nhất 12 tháng.
• Từ khoảng 4 tháng tuổi, nhu cầu sắt hàng ngày của trẻ là 1mg/kg/ngày, có thể bổ sung sắt bên ngoài với liều sinh lý, bổ sung đến khi trẻ ăn dặm hoàn chỉnh, ăn đủ lượng thịt cá, các loại thực phẩm giàu sắt và kẽm.
• Trẻ từ 1 tuổi trở lên không nên uống quá nhiều sữa bò (quá 500ml sữa mỗi ngày), vì đây không phải là nguồn cung cấp sắt cho cơ thể. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng việc dùng quá nhiều sữa bò sẽ làm cho trẻ giảm ăn các loại thức ăn bổ sung, canxi trong sữa có thể ức chế hấp thu sắt vì vậy uống sữa bò quá nhiều có thể gây thiếu máu ở trẻ.
  3. Bổ sung sắt từ những nguồn thực phẩm nào.

Rất nhiều nguồn thực phẩm chứa nhiều sắt, bao gồm sắt từ động vật và thực vật. Đây là những nguồn bổ sung sắt an toàn, hiệu quả.

• Sắt động vật: thường hay có trong những loại thịt đỏ (thịt bò, thịt heo, thịt cừu…), hải sản ( cá ngừ, cá hồi, tôm, cua, nghêu, sò…), gia cầm, trứng và nội tạng động vật như gan, thận.
• Sắt thực vật: hiện diện trong các loại rau có màu xanh đậm (rau bó xôi, rau muống, bông cải xanh…), các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt hoặc trái cây khô…

Sắt từ động vật sẽ hấp thu tốt hơn so với sắt thực vật. Vì vậy nếu trẻ ăn chay, trẻ cũng không được bổ sung sắt đầy đủ. Tuy nhiên, dùng chung với các loại thực phẩm giàu vitamin C (như cam quýt, dâu tây, đu đủ, bông cải xanh…) sẽ góp phần giúp trẻ tăng hấp thu sắt.

4. Nên bổ sung thuốc sắt như thế nào?

Chỉ nên được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Trên thị trường có rất nhiều dạng thuốc sắt khác nhau, từ viên nén, viên nén phóng thích kéo dài, viên nang, viên bao tan trong ruột… ở dạng sắt đơn chất hoặc phối hợp với vitamin, acid amin khác. Tuy nhiên, dạng thuốc lỏng, siro thường phù hợp cho đối tượng trẻ nhỏ hơn. Những lưu ý khi bổ sung sắt cho trẻ nhỏ.

• Sắt được hấp thu tối đa lúc bụng đói. Vì vậy, nên uống thuốc trước bữa ăn 1 giờ, hoặc sau bữa ăn 2 giờ. Nếu có thể, nên dùng chung với Vitamin C hoặc những thực phẩm giàu Vitamin C để tăng hấp thu sắt.
• Trong trường hợp, trẻ bị kích ứng dạ dày do uống sắt khi đói (đau bụng, buồn nôn, nôn mửa…), có thể sử dụng thuốc trong hoặc sau bữa ăn, hoặc khởi đầu bằng liều thấp, sau đó tăng dần.
• Một số thức ăn, có thể tương tác làm giảm sự hấp thu sắt như: sữa, trà, cafe, coca và các loại nước có ga… Vì vậy, nên tránh dùng những thực phẩm này 1 đến 2 giờ sau khi uống sắt. Tương tự với các thuốc dạ dày (như thuốc trung hòa acid dịch vị, thuốc kháng H2, thuốc ức chế bơm proton….).
• Các dạng thuốc lỏng, siro có khả năng làm sậm màu răng của trẻ khi sử dụng trong một thời gian dài. Súc miệng, đánh răng sau khi uống thuốc sẽ làm giảm tác dụng này.
• Thuốc có thể làm trẻ đi tiêu phân đen. Tuy nhiên, tác dụng này không gây hại. Một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn như đau bụng, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn…
• Nếu trong nhà bạn có trữ sẵn thuốc sắt, phải để xa tầm tay của trẻ, vì sắt là một trong những nguyên nhân gây ngộ độc thuốc hàng đầu. Biểu hiện cấp tính của ngộ độc sắt thường là nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy, có máu trong phân….  Các triệu chứng trễ hơn gồm môi, móng tay và lòng bàn tay ngả màu xanh, lơ mơ, nhợt nhạt, co giật, thở nhanh và nông… Trong trường hợp này, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế ngay để được cấp cứu kịp thời.
  

  Để đặt lịch khám, Qúy khách hàng vui lòng liên hệ

    🏥BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN

  🏆Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới

  🛣️Địa chỉ: Km5, Đại lộ Lê Nin, TP Vinh, Nghệ An

  🌎Website: www.bvnghean.vn

  🌍Facebook: bvhndknghean

  ☎️TỔNG ĐÀI CSKH + ĐẶT LỊCH KHÁM: 1900.8082 – 0886.234.222, Thời gian đặt lịch khám từ Thứ 2 đến Thứ 6.