BSCKII Trần Cương – Khoa chấn thương chỉnh hình
Bong điểm bám dây chằng chéo trước là một hình thái tổn thương thường gặp trong chấn thương khớp gối, xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng tuổi thanh thiếu niên gặp nhiều hơn. Nguyên nhân chủ yếu là do tai nạn xe máy, xe đạp hoặc chấn thương thể thao. Tổn thương này tạo bởi một lực tác động mạnh vào vùng gối làm căng đột ngột và quá mức dây chằng chéo trước, dẫn đến bong diện bám của dây chằng chéo trước khỏi diện mâm chầy (kiểu bật gốc). Diện bám này bao gồm mảnh sụn kèm xương dưới sụn-gọi chung là mảnh bám (Hình 1).
Hình 1: Bong điểm bám dây chằng chéo trước
Phân loại theo Mayer và Mc Keevers (1959) dựa vào mức độ di lệch của mảnh bám dây chằng chéo trước, bao gồm (Hình: 2 ):
Hình 2. Phân loại theo Mayer và Mc Keevers (1959)
Hình 3. Bong điểm bám trên phim Xquang
Trên phim chụp Xquang qui ước, hai tư thế thẳng và nghiêng nhìn rõ điểm bong của dây chằng chéo trước. Để chẩn đoán mức độ dựa vào phim chụp nghiêng. Lưu ý, mảnh bám của dây chằng chéo trước nhìn thấy trên phim bao giờ cũng nhỏ hơn mảnh bám thực vì phần sụn của mảnh bám không nhìn thấy trên phim Xquang (Hình 3).
Chụp CT-scanner xác định được mảnh bám gãy làm nhiều mảnh (độ IV)
Chụp cộng hưởng từ xác định được các tổn thương khác kèm theo nếu có như rách sụn chêm, bong sụn khớp, tổn thương dây chằng chéo sau…
Mục đích của điều trị phải đạt được là:
‒ Đưa mảnh bám về đúng vị trí giải phẫu, đảm bảo không có phần mềm chèn giữa diện bám, cản trở quá trình liền xương.
‒ Cố định mảnh bám đủ chắc để bệnh nhân có thể tập vận động sớm.
‒ Không để cản trở duỗi gối tối đa do chạm mảnh bám.
Điều trị cụ thể:
• Bong độ I: Bột ống đùi cẳng chân duỗi gối trong thời gian 4-6 tuần.
• Bong độ II: Có hai trường phái, bó bột duỗi gối 4-6 tuần như độ I, và trường phái nội soi khâu lại điểm bám.
• Độ III, IV: Có chỉ định phẫu thuật khâu lại điểm bám dây chằng chéo trước.
Có nhiều phương pháp phẫu thuật:
Trước đây: mổ mở bắt vít hoặc găm kim. Nhược điểm của mổ mở: Phải mở khớp gối, tạo những tổn thương tại bao khớp và các thành phần quanh khớp, dễ nhiễm trùng, tập phục hồi chức năng khó khăn do đau vết mổ. Những trường hợp mảnh bám vỡ nhiều mảnh nhỏ, không thể bắt vít. Găm kim dễ bị trôi kim vào khớp trong quá trình tập luyện.
Ngày nay: nội soi khâu lại điểm bám bằng chỉ thép hoặc chỉ không tiêu. Ưu điểm của phẫu thuật nội soi: không gây tổn thương phần mềm nhiều, hạn chế tối thiểu nguy cơ nhiễm trùng, thời gian phục hồi nhanh. Có thể áp dụng cho cả những mảnh bám vỡ phức tạp. Ngoài ra, qua nội soi khớp, xử lý luôn nhưng tổn thương khác nếu có như rách sụn chêm, tổn thương dây chằng chéo, tổn thương sụn khớp…
Kỹ thuật khâu lại điểm bám dây chằng chéo trước được tóm tắt như sau:
Tóm tắt kỹ thuật khâu lại điểm bám ACL qua nội soi
Sau mổ bó bột ống ( đùi-cẳng chân) trong 3 tuần, tập gồng cơ trong bột. Dùng hai nạng trợ đỡ khi đi lại, chân tỳ nhẹ.
Từ tuần 3 đến hết tuần 4
– Tăng cường tập vận động thụ động gối để gối gập dần tối đa tới 120°
– Day mềm sẹo mổ
– Tăng cường nâng chân, gập duỗi gối chủ động ở tư thế ngồi (chưa có lực cản) để tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi
– Tập đạp xe tại chỗ không lực cản
– Tập sức mạnh cơ tứ đầu đùi bằng cách dùng lực cản ở cẳng chân khi khớp gối duỗi dần từ 90° tới 60°
– Sau mổ 4 tuần, người bệnh cần đạt được các tiêu chí như tầm vận động khớp gối là 120°, dáng đi và thăng bằng tốt
Từ tuần 5 đến hết tuần 6
– Tăng cường tập gập gối tích cực để nâng tầm vận động khớp gối
– Tập nhún đùi (xuống tấn) trong giới hạn khớp gối duỗi dần từ 90° tới 40° và ngược lại, với tốc độ tăng dần theo thời gian
– Tập bước lên, bước xuống một bậc thang liên tục
– Tập sức mạnh cơ đùi với bài tập nâng đùi với tạ hoặc bao cát hoặc chun khi khớp gối gập 90° với trọng lượng tăng dần
Từ tuần 7 đến hết tuần 10
– Tăng cường thực hiện những bài tập trên để đạt được biên độ gập duỗi khớp gối thụ động bình thường
– Tập đi bộ tích cực với dáng đi bình thường
– Tập bước lên, bước xuống 2 – 3 bậc thang
– Tập nhún đùi với tầm vận động gập duỗi gối tăng lên với tốc độ tăng dần
– Tập chạy trên mặt đường bằng phẳng
Từ tuần 11 đến tuần 16
– Tăng cường thực hiện những bài tập trên
– Thực hiện những bài tập tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi, cơ chậu chày
– Tập gập duỗi khớp gối chủ động, cần đạt biên độ bình thường
– Đến tuần 16, tầm vận động duỗi chủ động phải đạt được duỗi hoàn toàn
Từ tháng thứ 5 đến hết tháng thứ 6
– Thực hiện những bài tập tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi, cơ chậu chày
– Tập chạy với tốc độ tăng dần, tập lên xuống bậc thang nhiều hơn
Tháng thứ 7
– Bắt đầu làm quen với những môn thể thao yêu thích nhưng ở mức độ phù hợp.
– Bắt đầu từ tháng thứ 8 trở đi, bạn có thể tham gia mọi hoạt động nặng, tập nhảy trên chân phẫu thuật.
– Người bệnh có thể tập luyện và thi đấu thể thao như bình thường.Sau 3 tháng, bệnh nhân có thể chạy trên mặt phẳng, bước lên xuống cầu thang.
🏥BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
🏆Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới
🛣️Địa chỉ: Km5, Đại lộ Lê Nin, TP Vinh, Nghệ An
🌎Website: www.bvnghean.vn
🌍Facebook: bvhndknghean
☎️☎️TỔNG ĐÀI CSKH + ĐẶT LỊCH KHÁM: 1900.8082 – 0886.234.222, Thời gian đặt lịch khám từ Thứ 2 đến Thứ 6
Đoàn công tác Sở Y tế tỉnh Xiêng Khoảng, tỉnh Hua Păn – Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào đến thăm và chúc tết Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An
HƯỚNG DẪN MỘT SỐ ĐIỂM MỚI LIÊN QUAN ĐẾN QUYỀN LỢI KHÁM CHỮA BỆNH CỦA NGƯỜI BỆNH THEO NGHỊ ĐỊNH 02/2025/NĐ-CP VÀ THÔNG TƯ 01/2015/TT-BYT TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
Cập nhật tình hình dịch bệnh liên quan đến phổi tại Trung Quốc và Khuyến cáo từ Bộ Y tế
Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An phát động ủng hộ Tết Vì người nghèo năm 2025
Km5, Đại lộ Lê nin, Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An
02383.844.528
19008082 - 0886.234.222
Copyright © 2025 BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
