Sức khỏe và thể trạng của người mẹ trước khi mang thai có thể ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. Do vậy có một số vấn đề cần được xem xét và chuẩn bị trước khi mang thai. Bạn nên thực hiện các bước sau để tăng cơ hội có được một thai kỳ khỏe mạnh:

1. Khám sức khỏe hai vợ chồng

Cả nam giới và nữ giới đều cần khám sức khỏe trước khi mang thai. Điều này đặc biệt quan trọng để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và sinh ra những em bé khỏe mạnh, thông minh:

– Xét nghiệm nhóm máu để kiểm tra nhóm máu ABO, hệ Rh của vợ chồng. Nếu người mẹ mang nhóm máu Rh- lấy chồng Rh+ thì khi mang thai cần dự phòng sớm để đảm bảo sức khỏe cho em bé. Xét nghiệm máu cũng giúp tìm ra một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như viêm gan B, rubella, thủy đậu và một số bệnh khác có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, sức khỏe của bạn và thai nhi. Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm sẽ làm tăng khả năng thụ thai, hạn chế biến chứng trong quá trình mang thai và dị tật thai nhi.

– Bạn cần kiểm tra một số bệnh lý nền như hen suyễn, đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, trầm cảm, tuyến giáp… để được điều trị, kiểm soát và thay đổi lối sống phù hợp. Hãy hỏi bác sĩ về các loại thuốc bạn đang uống có ảnh hưởng như thế nào đến thai kỳ và có phương pháp nào thay thế hay không.

– Kiểm tra khả năng sinh sản giúp bạn hiểu rõ về cơ thể của mình, từ đó tránh được các áp lực trong quá trình cố gắng có thai. Nếu có vấn đề nào đó khiến bạn khó có thai thì việc can thiệp y học sớm sẽ giúp nâng cao khả năng thụ thai.

– Những phụ nữ đang mắc phải các loại bệnh như đái tháo đường, huyết áp cao, trầm cảm và rối loạn co giật có thể gây ra những rủi ro cao khi mang thai. Nếu đang muốn có thai nhưng lại mắc phải những tình trạng sức khỏe trên, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn về những rủi ro cũng như những biện pháp cần thực hiện để kiểm soát tình trạng sức khỏe trước khi mang thai.

– Khám sức khỏe tiền sản cũng bao gồm đánh giá yếu tố và bệnh tật di truyền, nhất là khi gia đình bạn có người bị bệnh di truyền hoặc đứa con trước đó bị dị tật bẩm sinh.

2. Áp dụng chế độ ăn lành mạnh và bổ sung viên vitamin

– Bạn cần bổ sung thêm một số vitamin, khoáng chất đặc biệt là acid folic và i-ốt. Nên uống từ trước khi mang thai khoảng 3 tháng và tiếp tục sau khi mang thai. Ít nhất 1 tráng trước mang thai và 12 tuần đầu thai kỳ bạn nên uống viên vitamin chứa ít nhất 400 microgram acid folic mỗi ngày. Với thai phụ có tiền căn mang thai con bị dị tật khiếm khuyết ống thần kinh, mỗi ngày nên uống 4 miligram acid folic – gấp 10 lần liều thông thường – trong ít nhất 3 tháng trước mang thai và 3 tháng đầu thai kỳ để có tác dụng dự phòng dị tật khiếm khuyết ống thần kinh cho thai nhi. Hãy thảo luận với bác sĩ để định lượng acid folic cần sử dụng tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bản thân.

– Bổ sung sắt cũng rất quan trọng trước mang thai, có ích cho quá trình tạo máu, đặc biệt khi nhu cầu sử dụng tăng lên trong thai kỳ. Phụ nữ trước mang thai cần bổ sung khoảng 27 mg sắt nguyên tố mỗi ngày. Bạn có thể bổ sung bằng viên vitamin hoặc trong thức ăn giàu chất sắt như các loại đậu, ngũ cốc, thịt bò, tôm. Bạn cũng nên bổ sung thêm các loại thực phẩm giúp tăng khả năng hấp thu chất sắt như bông cải, nước cam, bưởi, dâu tây…

– Bổ sung 150 microgram i-ốt mỗi ngày cũng được khuyến cáo trước mang thai, trong thai kỳ và trong giai đoạn cho con bú. Đây là một chất quan trong cho sự phát triển não bộ của thai nhi.

3. Tiêm các loại vacxin

Đa phần các loại vắc xin không thể tiêm trong thai kỳ mà phải tiêm trước đó. Việc tiêm vắc xin rất quan trọng vì nếu bạn bị nhiễm một trong các bệnh lây truyền thì bạn và em bé đều có nguy cơ cao (thai kỳ nguy cơ cao). Dưới đây là những bệnh được khuyến nghị tiêm phòng trước khi mang thai:

– Viêm gan B cần tiêm trước 07 tháng.

– Sởi – Quai bị – Rubella cần tiêm phòng trước ít nhất 03 tháng.

– Thủy đậu cần tiêm trước ít nhất 03 tháng nếu chưa từng bị thủy đậu trước đó.

– HPV cần tiêm 3 mũi trong 6 tháng và trước thai kỳ (nếu chưa tiêm phòng).

– Cúm cần tiêm trước 01 tháng.

Còn đối với mang thai lần 2, một số loại vacxin các mẹ sẽ không cần phải tiêm nhắc lại như thuỷ đậu, sởi hay quai bị – Rubella do hiệu lực kéo dài của các loại vacxin này.

4. Duy trì cân nặng chuẩn

Bạn nên đạt được cân nặng chuẩn trước khi mang thai (BMI bình thường trong khoảng từ 18,5-23). Thừa cân, béo phì trước khi mang thai có liên quan với một số biến chứng nặng cho thai kỳ và trẻ sơ sinh như: tăng huyết áp, tiền sản giật, sinh non, đái tháo đường thai kỳ, thai to, chấn thương khi sinh, mổ lấy thai, thai lưu, dị tật bẩm sinh đặc biệt là các khiếm khuyết ống thần kinh. Nếu bạn quá gầy cũng có thể đưa đến nguy cơ thai nhi có cân nặng thấp và sinh non.

5. Tập thể dục đều đặn:

Bạn được khuyến cáo tập thể dụng với cường độ trung bình ít nhất 150 phút mỗi tuần. Tập thể dục vừa phải giúp cải thiện khả năng sinh sản, đặc biệt với những người thừa cân hoặc béo phì. Bạn nên cố gắng đưa cân nặng của mình về bình thường bằng một chế độ ăn uống lành mạnh và thường xuyên tập thể dục.

6. Ngưng các chất không tốt cho sức khỏe như rượu bia, thuốc lá, chất kích thích:

– Sử dụng các chất này có khả năng gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho thai kỳ bao gồm: dị tật bẩm sinh, thai chẩm tăng trưởng, sinh non hoặc thai lưu. Ngưng sử dụng trước khi mang thai giúp làm giảm các nguy cơ này.

– Hút thuốc có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ… Và hút thuốc lá cũng khiến phụ nữ khó có thai hơn. Nguy cơ khó thụ thai tăng lên cùng với số lượng thuốc lá hút hằng ngày. Nếu vợ và/hoặc chồng bạn đang hút thuốc lá, hãy bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt để tăng tỷ lệ thụ thai, và cũng là để bảo vệ sức khỏe của thai nhi trong thai kỳ.

7. Gia đình

 Hãy đảm bảo rằng bố của con bạn cũng có sức khỏe tốt nhất trước khi thụ thai. Những tình trạng như béo phì, hút thuốc lá, uống bia rượu, sử dụng thuốc, chế độ ăn cũng ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam giới và kết cục của thai kỳ. Một lối sống lành mạnh cùng với chế độ ăn và luyện tập đều đặn sẽ giúp nam giới có một sức khỏe sinh sản tốt. Các thành viên trong gia đình cũng cần hỗ trợ cho người mẹ để họ có được trạng thái tốt nhất về tinh thần cũng như sức khỏe thể chất trước khi mang thai.