1. Huyết khối tĩnh mạch não là gì? Nguyên nhân

1.1 Huyết khối tĩnh mạch não

Huyết khối tĩnh mạch não (HKTMN) là một thể hiếm gặp của nhóm bệnh lí mạch máu não. Đây là thuật ngữ mô tả bệnh lý huyết khối của hệ thống tĩnh mạch não, bao gồm huyết khối hệ tĩnh mạch não và xoang tĩnh mạch màng cứng. Tỷ lệ mắc ước tính 1,32/100000/năm ở các nước Tây Âu, tỷ lệ mắc cao hơn ở các nước đang phát triển. HKTMN gặp ở mọi lứa tuổi (ở người trưởng thành tỷ lệ mắc bệnh ở nữ cao hơn nam giới, đặc biệt ở lứa tuổi từ 31 đến 50).

1.2 Nguyên nhân huyết khối tĩnh mạch não

Có rất nhiều nguyên nhân được đề cập đến, tuy nhiên khoảng 1/3 các trường hợp không tìm thấy bất kỳ nguyên nhân nào mặc dù được thăm khám và làm xét nghiệm đầy đủ.

Nguyên nhân mắc phải:

• Có thai, hậu sản hoặc sử dụng các thuốc tránh thai chứa estrogen được coi là yếu tố làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch.
• Ung thư, rối loạn sinh tủy, mất nước, rối loạn đông máu, hội chứng kháng phospholipid.
• Các nguyên nhân nhiễm khuẩn như viêm màng não, viêm các xoang, nhiễm khuẩn vùng hàm mặt, viêm tai xương chũm, chấn thương sọ não hở.

Nguyên nhân di truyền

• Thiếu hụt Antithrombin III, thiếu hụt protein C, protein S, đột biến yếu tố V Leiden, đột biến gen prothrombin.

2. Triệu chứng của huyết khối tĩnh mạch não

Triệu chứng lâm sàng thường đa dạng, tiến triển từ từ và không đặc hiệu. Các triệu chứng thường tùy thuộc vào vị trí huyết khối, xoang, tĩnh mạch bị tắc.

• Đau đầu: gặp ở 90% các trường hợp HKTMN. Thường đau đầu tăng dần mặc dù đã được điều trị với thuốc giảm đau, đau tăng về đêm, tăng khi làm nghiệm pháp valsava. Một số ít các trường hợp đau đầu sét đánh giống trong các trường xuất huyết dưới nhện.
• Buồn nôn và nôn, giảm thị lực, phù gai thị có thể gặp do tăng áp lực nội sọ.
• Các dấu thần kinh khu trú: gặp khoảng 44% các trường hợp HKTMN, rối loạn cảm giác, yếu vận động nửa người, rối loạn ngôn ngữ.
• Các cơn động kinh cục bộ hoặc toàn thể gặp trong khoảng 30- 40% các trường hợp.
• Rối loạn ý thức theo nhiều mức độ từ lú lẫn nhẹ đến hôn mê.

3. Cận lâm sàng Huyết khối tĩnh mạch não

• Chụp cộng hưởng từ tĩnh mạch não (MRV) được khuyến cáo ở những bệnh nhân nghi ngờ HKTMN hoặc chụp cắt lớp vi tính mạch máu não thì tĩnh mạch nếu MRV không sẵn có.
• Các xét nghiệm khác: Công thức máu để tìm các bệnh lí đa hồng cầu, giảm tiểu cầu trong tắc mạch giảm tiểu cầu, tăng bạch cầu trong các trường hợp nhiễm khuẩn. Các xét nghiệm chức năng gan, thận loại trừ hội chứng thận hư, xơ gan. Tốc độ máu lắng, các xét nghiệm chức năng đông máu cũng cần thực hiện ở bệnh nhân HKTMN. Ngoài ra, nếu nghi ngờ bệnh lí ác tính cần tiến hành các xét nghiệm phù hợp như x- quang phổi, siêu âm và những thăm dò hình ảnh khác. Dịch não tủy cho phép phát hiện các trường hợp viêm màng não, chảy máu dưới nhện.

4. Chẩn đoán Huyết khối tĩnh mạch não

Chẩn đoán xác định chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng và bằng chứng HKTMN trên chẩn đoán hình ảnh.

Chẩn đoán nguyên nhân và các yếu tố thuận lợi là cần thiết để điều trị hỗ trợ. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào chúng ta cũng tìm thấy được nguyên nhân.

Chẩn đoán phân biệt với một số bệnh như đau nửa đầu, viêm não, viêm màng não, nhồi máu não động mạch, áp xe não.

5. Cảnh báo

• Khoảng 5% bệnh nhân chết trong giai đoạn cấp tính của bệnh. Hầu hết các trường hợp tử vong sớm là hậu quả của HKTMN. Một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân bị HKTMN giảm từ những năm 1960; phát hiện sớm bệnh với những tiến bộ trong việc hồi sức cùng với việc chăm sóc tốt giảm tỷ lệ tử vong.
• Trong nghiên cứu quốc tế về huyết khối xoang tĩnh mạch não (International Study on Cerebral Vein and Dural Sinus Thrombosis: IS CVT) đánh giá 624 bệnh nhân (tuổi> 15 tuổi) với HKTMN, 27 bệnh nhân (4,3%) đã tử vong trong thời gian nằm viện trong giai đoạn cấp tính, trong đó có 21 bệnh nhân (3,4%) trong vòng 30 ngày kể từ khi bắt đầu triệu chứng.
• Chụp MRI là phương pháp an toàn phát hiện HKTMN và duy trì theo dõi thường xuyên các giai đoạn bệnh. Để xử trí và lựa chọn hướng điều trị phù hợp nhanh chóng tránh xảy ra hệ lụy nghiêm trọng sau này. Chụp MRI phù hợp với mọi lứa tuổi, trường hợp phụ nữ có thai nghi ngờ HKTMN cần chỉ định chụp MRI ngay lập tức để đảm bảo an toàn nhất cho mẹ và bé.

Liên hệ ngay số hotline 1900.8082  hoặc 0886.234.222 để đăng ký lịch khám và điều trị với các chuyên gia tại Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An.

🏥BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
🏆Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới
🛣️Địa chỉ: Km5, Đại lộ Lê Nin, TP Vinh, Nghệ An
🌎Website: www.bvnghean.vn
🌍Facebook: bvhndknghean
☎️☎️TỔNG ĐÀI CSKH + ĐẶT LỊCH KHÁM: 1900.8082 – 0886.234.222, Thời gian đặt lịch khám từ Thứ 2 đến Thứ 6