Tuổi vị thành niên là giai đoạn cơ thể phát triển nhanh cả về thể chất lẫn trí tuệ, đòi hỏi nhiều năng lượng và dưỡng chất để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng. Trong đó, sắt là vi chất thiết yếu giúp tạo máu và vận chuyển oxy nuôi dưỡng các cơ quan. Hiện nay, tình trạng thiếu máu thiếu sắt ở học sinh, đặc biệt là nữ sinh, đang gia tăng do chế độ ăn thiếu thực phẩm giàu sắt, bỏ bữa sáng, hoặc ăn kiêng để giữ dáng. Ngoài ra, mất máu do kinh nguyệt khiến nhu cầu sắt của nữ giới tăng cao hơn bình thường.

Khi thiếu sắt, cơ thể mệt mỏi, da xanh, học tập kém tập trung, thậm chí chậm phát triển thể chất. Thiếu máu kéo dài còn ảnh hưởng đến sức đề kháng và sức khỏe sinh sản sau này. Điều đáng lo là nhiều em không nhận ra mình đang bị thiếu máu cho đến khi tình trạng đã nặng. Vì vậy, phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt bằng chế độ ăn hợp lý, tẩy giun và bổ sung sắt đầy đủ là việc làm thiết thực để bảo vệ sức khỏe tuổi dậy thì.

1. Thiếu máu thiếu sắt là gì?

Thiếu máu thiếu sắt là tình trạng cơ thể không có đủ sắt để sản xuất hemoglobin – thành phần trong hồng cầu giúp vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi lượng sắt giảm, hồng cầu nhỏ hơn và ít hơn, khiến các mô không được cung cấp đủ oxy. Người bị thiếu máu thiếu sắt thường mệt mỏi, da xanh, chóng mặt, giảm tập trung. Đây là dạng thiếu máu phổ biến nhất ở tuổi học đường, đặc biệt là ở nữ giới. Tuy không gây nguy hiểm ngay, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến phát triển thể chất và trí tuệ.

2. Nguyên nhân thường gặp

– Chế độ ăn thiếu sắt: ăn ít thịt, cá, gan, trứng, rau xanh đậm.

– Ăn kiêng, bỏ bữa sáng, đặc biệt ở nữ sinh muốn giữ dáng.

– Mất máu do kinh nguyệt hoặc nhiễm giun móc – nguyên nhân âm thầm gây mất máu kéo dài.

– Hấp thu sắt kém do uống trà, cà phê sau bữa ăn hoặc ăn nhiều thực phẩm chứa phytate, canxi.

– Một số trường hợp do bệnh lý tiêu hóa, rối loạn hấp thu làm cơ thể không sử dụng sắt hiệu quả.

3. Dấu hiệu nhận biết

Thiếu máu thiếu sắt diễn tiến âm thầm, dễ bị bỏ qua. Các biểu hiện thường gặp gồm:

– Da xanh, niêm mạc nhợt, môi nhạt màu.

– Mệt mỏi, buồn ngủ, chóng mặt, giảm khả năng học tập và tập trung.

– Tóc khô, dễ gãy rụng; móng tay mỏng, dễ gãy hoặc lõm hình thìa.

– Một số trường hợp có biểu hiện thèm ăn đất, đá lạnh hoặc giấy – dấu hiệu đặc trưng của thiếu sắt nặng.

4. Hậu quả của thiếu máu thiếu sắt

Thiếu máu thiếu sắt làm giảm sức học, trí nhớ và khả năng tập trung, khiến học lực sa sút. Cơ thể thiếu oxy sẽ suy giảm miễn dịch, dễ mắc bệnh nhiễm trùng.Về lâu dài, trẻ chậm phát triển chiều cao, cân nặng và ở nữ sinh có thể bị rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng sức khỏe sinh sản sau này. Thiếu máu thiếu sắt không chỉ là vấn đề tạm thời mà là mối nguy tiềm ẩn ảnh hưởng đến tương lai thế hệ trẻ.

5. Làm gì để phòng ngừa thiếu máu thiếu sắt?

– Ăn uống đầy đủ và đa dạng: bổ sung thịt bò, gan, cá, trứng, rau xanh đậm, đậu đỗ. Kết hợp trái cây giàu vitamin C (cam, ổi, bưởi, cà chua) để tăng hấp thu sắt.

– Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.

– Bổ sung sắt hoặc sắt – acid folic theo hướng dẫn của nhân viên y tế, nhất là với nữ sinh có kinh nguyệt.

– Khám sức khỏe định kỳ và làm xét nghiệm công thức máu để phát hiện sớm thiếu máu và điều chỉnh kịp thời.

Hiện nay, xét nghiệm công thức máu là xét nghiệm đơn giản, rẻ tiền, đang được thực hiện thường quy tại Khoa Huyết học – Trung tâm Xét nghiệm, Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An, giúp phát hiện sớm thiếu máu thiếu sắt để điều trị và dự phòng hiệu quả.

👉👉Để đặt lịch khám và tìm hiểu thông tin, xin vui lòng liên hệ
🏥 Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.
🏆 Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới.
🏥Giấy phép hoạt động số 0188/SYT-GPHĐ
🛤 Địa chỉ: Đại lộ Lê nin, Km5, phường Vinh Phú, Nghệ An.
☎️Số điện thoại đặt lịch khám: 1900.8082 hoặc 0886.234.222
⌚️Thời gian đặt hẹn: 7h – 16h thứ 2 đến thứ 6
🖥Website: https://bvnghean.vn.