1. Đa u tủy xương và những rối loạn Globulin:

– Đa u tủy xương là một bệnh lý ác tính dòng lympho đặc trưng bởi sự tích lũy các tương bào (tế bào dòng Plasmo) trong tủy xương, sản xuất một lượng lớn các globulin đơn dòng trong huyết thanh gây tăng độ quánh máu và khi tăng sản xuất các chuỗi nhẹ gây ra nững hủy hoại cơ quan đặc biệt là suy thận.

– Các tế bào ác tính cũng sản xuất ra các cytokin có vai trò kích thích hủy cốt bào, ức chế tạo cốt bào, do đó gây loãng xương, đau xương, các tổn thương tiêu xương ở nhiều vị trí.

– Điều trị bệnh lý Đa u tủy xương gồm nhiều phương pháp: Ghép tế bào gốc đồng loài hoặc tự thân, hóa trị liệu, điều trị hỗ trợ. Trong đó điều trị hỗ trợ góp phần rất quan trọng trong điều trị bệnh Đa u tủy xương. Gạn tách huyết tương là một trong những biện pháp điều trị hiệu quả trong trường hợp tăng độ quánh máu, suy thận thứ phát do tăng gama đơn dòng. Trao đổi huyết tương (TĐHT) là một kỹ thuật gạn tách phổ biến được xem là một phương pháp ngăn ngừa bệnh thận do chuỗi nhẹ và loại bỏ chuỗi nhẹ trong huyết tương.

Hình: Phương pháp trao đổi huyết tương

2. Chỉ định trao đổi huyết tương

– Trao đổi huyết tương là phương pháp gạn tách thành phần máu hiện đang được sử dụng như một phương thức trị liệu quan trọng trong rất nhiều bệnh. TĐHT được tiến hành khi một chất như (globulin miễn dịch gây độc cấp tính và có thể được loại bỏ một cách hiệu quả. Không chỉ mổi chuyên nghành Huyết Học mà rất nhiều bệnh thuộc chuyên nghành khác như Thần kinh, da liễu, cơ xương khớp cũng như Chống độc có thể được điều trị bằng TĐHT.

– Hiệp hội gạn tách Hoa Kỳ (ASFA) đã đưa ra các chỉ định tiềm năng cho gạn tách và phân loại chúng từ I đến IV dựa trên các tài liệu y khoa có sẵn.

+ Nhóm I: TĐHT được coi như liệu pháp đầu tay (Firrts line) có thể một mình hoặc phối hợp các phương pháp điều trị khác

• Hội chứng Guillain Barre.
• Bệnh nhược cơ.
• Viêm đa dây thần kinh mãn tính.
• Tăng độ quánh huyết tương trong bệnh lý tăng gammaglobulin đơn dòng.
• Ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối (TTP).
• Hội chứng Goodpasture
• Hội chứng tán huyết tăng urê huyết
• Bệnh Wilson

+ Nhóm II: TĐHT được coi là điều trị hàng 2

• Hội chứng nhược cơ Lambert-Eaton.
• Bệnh đa xơ cứng (bệnh suy giảm hệ thống thần kinh trung ương cấp tính không đáp ứng với steroid).
• Tan máu miễn dịch trong thai kỳ.
• Ngộ độc nấm.
• Viêm não lan tỏa cấp tính.
• Hội chứng tan máu tăng ure máu (không điển hình, do đột biến yếu tố bổ sung).
• Thiếu máu tan máu tự miễn (bệnh kháng thể lạnh đe dọa tính mạng).
• Lupus ban đỏ hệ thống (nặng).
• Bột thận (tổn thương thận do chuỗi nhẹ).

+ Nhóm III: TĐHT không có vai trò tối ưu, việc đưa ra quyết định nên được cá nhân hóa

• Ban xuất huyết sau truyền máu.
• Thiếu máu tan máu tự miễn.
• Viêm tụy tăng triglyceride máu .
• Bão giáp trạng.

+ Nhóm IV: TĐHT không có hiệu quả hoặc có hại

• Hội chứng tán huyết urê huyết (liên quan tiêu chảy).
• Lupus ban đỏ hệ thống (viêm thận).
• Giảm tiểu cầu miễn dịch.

– Như vậy, trong bệnh lý tăng gama đơn dòng, TĐHT được coi như liệu pháp đầu tay để điều trị tình trạng tăng độ quánh máu và là liệu pháp thứ 2 có thể sử dụng độc lập hoặc phối hợp các phương pháp khác khi có tổn thương thận trong đa u tủy xương. TĐHT vừa điều trị cấp cứu hội chứng tăng độ quánh máu vừa cải thiện chức năng thận trong những trường hợp suy thận cấp.

– Trao đổi huyết tương dựa trên nguyên lý phương pháp ly tâm để tách các thành phần máu. Hiệu quả của phương pháp dựa và hiệu quả của ly tâm của máy và dựa vào các đặc tính của các phân tử cần loại bỏ.