Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An 

1. Viêm đường mật nguyên phát là gì?

Viêm đường mật nguyên phát là một bệnh lý gây tổn thương các ống dẫn mật bên trong gan. Bác sĩ có thể gọi tắt bệnh này là PBC. Trước đây, bệnh còn được biết đến với tên gọi xơ gan mật nguyên phát. Các ống dẫn mật này đảm nhiệm một vai trò rất quan trọng. Chúng vận chuyển một chất lỏng gọi là mật, đóng vai trò chủ chốt trong quá trình tiêu hóa thức ăn, ra khỏi gan. Mật giúp cơ thể hấp thụ chất béo, cholesterol và đặc biệt là một số loại vitamin. Nó cũng giúp loại bỏ các tế bào hồng cầu đã già và những chất thải khác mà cơ thể không cần đến. Khi các ống dẫn mật hoạt động không bình thường, những chất này sẽ bị giữ lại trong gan. Mật bị ứ đọng, gây viêm gan, thậm chí có thể dẫn đến sẹo xơ ở gan. Theo thời gian, các mô sẹo này sẽ thay thế các mô gan khỏe mạnh, khiến gan không còn hoạt động hiệu quả như trước. Đây thường là một quá trình diễn ra chậm rãi và từ từ. Gan của bạn có thể vẫn hoạt động bình thường trong một thời gian. Bạn sẽ được dùng thuốc để hỗ trợ gan hoạt động tốt hơn và kiểm soát các triệu chứng. Tuy nhiên, bệnh có thể trở nặng hơn trong vòng vài tháng hoặc nhiều năm. Đến một lúc nào đó, bạn có thể cần phải ghép gan (thay gan).

2. Nguyên nhân gây bệnh là gì?

• Các bác sĩ vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh này. Bệnh không di truyền trực tiếp từ cha mẹ sang con cái, nhưng dường như có một mối liên hệ gia đình. Bệnh thường gặp hơn ở những người có cha, mẹ, anh, chị hoặc em ruột mắc bệnh. Đa số những người mắc bệnh là phụ nữ, thường ở độ tuổi 40 và 50.
• Bệnh có thể liên quan đến các vấn đề của hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như các bệnh về tuyến giáp, thiếu máu ác tính hoặc xơ cứng bì. Các yếu tố bên ngoài cơ thể như hút thuốc lá, tiếp xúc với hóa chất hoặc bị nhiễm trùng cũng có thể là yếu tố khởi phát bệnh.

3. Các triệu chứng là gì?

Trong giai đoạn sớm, bạn có thể không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Bạn có thể sống nhiều năm mà không gặp vấn đề gì. Sau đó, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi, ngứa da hoặc khô mắt và miệng.

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, bạn có thể nhận thấy các dấu hiệu sau:

• Da và mắt có màu vàng (vàng da)
• Sưng phù ở bàn chân và mắt cá chân
• Đau và sưng ở bụng
• Đau nhức xương, cơ hoặc khớp
• Da sạm màu

4. Bệnh được chẩn đoán như thế nào?

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, bác sĩ có thể đề nghị bạn thực hiện xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu sẽ giúp bác sĩ đánh giá chức năng gan của bạn và kiểm tra xem bạn có vấn đề gì về hệ thống miễn dịch hay không. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, chụp CT, MRI hoặc nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP). Những xét nghiệm này cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về gan và các khu vực xung quanh. Bác sĩ cũng có thể đề nghị sinh thiết gan. Trong thủ thuật này, một mẫu nhỏ mô gan sẽ được lấy ra và kiểm tra trong phòng thí nghiệm để tìm kiếm các dấu hiệu tổn thương hoặc bệnh tật.

5. Bệnh được điều trị như thế nào?

• Hiện tại chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn bệnh này, nhưng các loại thuốc có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh. Loại thuốc phổ biến nhất là ursodiol (axit ursodeoxycholic), giúp mật lưu thông dễ dàng hơn qua gan. Một loại thuốc khác là axit obeticholic (Ocaliva), có thể được sử dụng cùng với ursodiol hoặc dùng đơn độc để điều trị PBC. Ngoài ra còn có các loại thuốc mới hơn để điều trị các triệu chứng như ngứa và mệt mỏi.
• Bác sĩ có thể khuyên bạn nên thay đổi một số thói quen sinh hoạt hàng ngày. Nếu bạn uống rượu, hãy ngừng lại vì rượu gây thêm gánh nặng cho gan. Hãy lựa chọn thực phẩm ít natri và tập thể dục thường xuyên để giúp giảm bớt các triệu chứng.
• Khi các loại thuốc không còn hiệu quả, ghép gan có thể là một lựa chọn điều trị.

Bệnh viện Hữu nghị đa khoa Nghệ An có đầy đủ các phương tiện chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm để chẩn đoán tình trạng bệnh này. Danh sách chờ ghép gan đang ngày một dài hơn. Hãy đi khám ngay khi có một trong các dấu hiệu trên để được tư vấn hướng điều trị phù hợp nhất.

🏥BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
🏆Chất lượng hàng đầu – Phát triển chuyên sâu – Nâng tầm cao mới
🛣️Địa chỉ: Km5, Đại lộ Lê Nin, TP Vinh, Nghệ An
🌎Website: www.bvnghean.vn
🌍Facebook: bvhndknghean
☎️☎️TỔNG ĐÀI CSKH + ĐẶT LỊCH KHÁM: 1900.8082 – 0886.234.222, Thời gian đặt lịch khám từ Thứ 2 đến Thứ 6