Xét nghiệm Coombs (hay nghiệm pháp Coombs) là một kỹ thuật miễn dịch huyết học có vai trò quan trọng trong việc phát hiện các kháng thể không hoàn toàn có khả năng kết hợp với các kháng nguyên tương ứng trên bề mặt hồng cầu nhưng không có khả năng gây ngưng kết hồng cầu.

I. Xét nghiệm Coombs

Tế bào hồng cầu là một loại tế bào máu phức tạp, với tổ hợp rất nhiều loại kháng nguyên, mỗi loại kháng nguyên có thể kết hợp với kháng thể tương ứng. Các kháng thể có thể do cơ thể tạo ra hoặc từ bên ngoài đưa vào. Trong miễn dịch huyết học có 2 loại kháng thể chính:

– Kháng thể hoàn toàn (thường là IgM) tạo phản ứng ngưng kết trong dịch treo nước muối.

– Kháng thể không hoàn toàn (IgG) bám lên hồng cầu nhưng không tạo nên ngưng kết trong dịch treo nước muối.

                        Nguyên lý xét nghiệm Coombs trực tiếp/ gián tiếp

Sau khi kháng thể kết hợp với kháng nguyên tương ứng trên bề mặt hồng cầu, một số kháng thể có khả năng hoạt hóa bổ thể. Kỹ thuật kháng globulin (Nghiệm pháp Coombs) dùng để phát hiện hồng cầu đã gắn kháng thể (IgG) hay bổ thể.

– Xét nghiệm Coombs có 2 kỹ thuật:

 + Xét nghiệm Coombs trực tiếp.

+ Xét nghiệm Coombs gián tiếp.

II. Ứng dụng xét nghiệm Coombs trên lâm sàng.

1. Xét nghiệm Coombs trực tiếp.

Xét nghiệm Coombs trực tiếp giúp phát hiện kháng thể trên bề mặt hồng cầu. Cần làm xét này trong các trường hợp:

– Khi có hiện tượng bất thường của máu trong cơ thể: đông máu, tan máu, cơ thể thiếu máu nghiêm trọng, người ta sẽ làm xét nghiệm Coombs trực tiếp để kiểm tra yếu tố kháng thể bám lên bề mặt tế bào hồng cầu. Một số trường hợp khác gây ra hiện tượng bất thường của máu có thể kể đến như: bệnh nhân bị bệnh lupus ban đỏ bẩm sinh, bệnh nhân mắc bệnh tự nhiễm, bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Mycoplasma, bệnh nhân bị bệnh tán huyết tự miễn, bệnh nhân bị u bạch huyết, …

– Khi thực hiện phản ứng truyền máu: Sau khi thực hiện truyền máu cho bệnh nhân, nếu có dấu hiệu bất thường xảy ra, có thể thực hiện xét nghiệm Coombs để xác định nguyên nhân có phải do kháng thể của người truyền máu không phù hợp hay không.

– Khi kiểm tra nhóm máu của em bé có nhóm máu Rh+ và mẹ có Rh-: đối với trường hợp mẹ có nhóm máu Rh- nhưng em bé sinh ra có nhóm máu Rh+, người ta phải kiểm tra phản ứng Coombs để biết được nhóm máu của mẹ có truyền kháng thể cho nhóm máu của con trong quá trình mang thai hay không. Điều này giúp gia đình bệnh nhân biết được tình trạng sức khỏe của bé và có biện pháp bảo vệ sức khỏe của trẻ về sau.

2. Xét nghiệm Coombs gián tiếp:

Xét nghiệm Coombs gián tiếp giúp phát hiện kháng thể lưu hành trong huyết tương. Cần làm xét này trong các trường hợp:

– Khi sàng lọc trong truyền máu: trước khi tiến hành truyền máu, nghiệm pháp Coombs giúp phát hiện các kháng thể kháng với hồng cầu của người nhận. Qua đó chọn lựa được người có máu phù hợp để hiến máu cho người nhận máu.

– Khi sàng lọc nhóm máu của mẹ có Rh- và em bé: với trường hợp em bé có nhóm máu Rh+ nhưng mẹ có nhóm máu Rh-, thì trong huyết thanh của người mẹ sẽ lưu hành một lượng kháng thể kháng hồng cầu. Qua phản ứng Coombs gián tiếp, các bác sĩ sẽ tiên lượng được các trường hợp mang nhóm máu Rh khác nhau giữa mẹ và con, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp nhất cho sức khỏe của mẹ và bé.

 Hiện nay, tại khoa Huyết học – Trung tâm xét nghiệm – Bệnh viện HNĐK Nghệ An đã thực hiện xét nghiệm “Sàng lọc kháng thể bất thường bằng kỹ thuật Scangel/Gelcard” trên máy tự động Ortho vision. Với trang thiết bị hiện đại, cán bộ xét nghiệm được đào cập nhật chuyên môn thường xuyên, chúng tôi cam kết đưa ra kết quả xét nghiệm chính xác, tin cậy, đảm bảo chất lượng.

Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ qua:

Fanpage Trung tâm xét nghiệm – Bệnh viện HNĐK Nghệ An https://www.facebook.com/TrungTamXetNghiem? mibextid=2JQ9oc,

Để đăng ký lịch khám vui lòng liên hệ đơn vị chăm sóc khách hàng của Bệnh viện qua tổng đài 19008082.