Điện thoại CSKH: 19008082 - 0886.234.222
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI
BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN
Thời gian làm việc: Khám bệnh: 7h-16h (Thứ 2-Thứ 6), 7h-12h (Sáng thứ 7), trừ nghỉ lễ ----- Tiếp nhận cấp cứu và điều trị nội trú 24/7, kể cả nghỉ lễ
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI

1. Giới thiệu

1.1. Tầm quan trọng của an toàn người bệnh

An toàn người bệnh là một vấn đề then chốt trong hệ thống y tế toàn cầu, là một trong sáu lĩnh vực then chốt của các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng chăm sóc sức khoẻ theo JCI và WHO. Nó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh mà còn tác động đến niềm tin của công chúng vào hệ thống y tế. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 10 người bệnh thì có 1 người gặp phải các sự cố y khoa không mong muốn trong quá trình điều trị tại các nước phát triển. Con số này thậm chí còn cao hơn ở các nước đang phát triển.

Sáu Lĩnh vực của Chất lượng Chăm sóc Sức khỏe. Nguồn: Điều chỉnh từ Joint Commission International (JCI) – Các Tiêu chuẩn Chất lượng Chăm sóc Sức khỏe

Chi phí liên quan đến sự cố y khoa tại Việt Nam (2020-2023)

An toàn người bệnh bao gồm việc ngăn ngừa, giảm thiểu và khắc phục các tác hại không mong muốn phát sinh trong quá trình chăm sóc y tế. Nó đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của toàn bộ hệ thống y tế, từ các nhà hoạch định chính sách đến nhân viên y tế trực tiếp chăm sóc người bệnh.

1.2. Ngày An toàn người bệnh thế giới 17/9

Ngày An toàn người bệnh thế giới được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua vào năm 2019 và được tổ chức lần đầu tiên vào ngày 17 tháng 9 năm 2019. Mục đích của ngày này là nâng cao nhận thức toàn cầu về an toàn người bệnh và khuyến khích mọi người cam kết ưu tiên và giải quyết vấn đề an toàn trong chăm sóc sức khỏe.

Hàng năm, WHO đề xuất một chủ đề cụ thể cho ngày này, nhằm tập trung vào các khía cạnh quan trọng của an toàn người bệnh. Ví dụ, chủ đề năm 2021 là “Chăm sóc an toàn cho bà mẹ và trẻ sơ sinh”, còn năm 2022 là “Dùng thuốc an toàn”.

Ngày An toàn người bệnh thế giới là cơ hội để các quốc gia, tổ chức y tế và cộng đồng cùng nhau đánh giá những tiến bộ đã đạt được, chia sẻ kinh nghiệm và cam kết hành động để cải thiện an toàn trong chăm sóc sức khỏe.

2. Lịch sử phát triển của an toàn người bệnh trên thế giới

2.1. Giai đoạn trước thế kỷ 20

Mặc dù khái niệm “an toàn người bệnh” chỉ mới được chính thức hóa trong những thập kỷ gần đây, nhưng ý tưởng về việc bảo vệ người bệnh khỏi tác hại không mong muốn đã tồn tại từ rất lâu trong lịch sử y học.

2.2. Những tiến bộ trong thế kỷ 20

Thế kỷ 20 chứng kiến nhiều bước tiến quan trọng trong lĩnh vực an toàn người bệnh:

2.3. Sự phát triển từ đầu thế kỷ 21 đến nay

Thế kỷ 21 đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của phong trào an toàn người bệnh trên toàn cầu:

Trong giai đoạn này, nhiều quốc gia đã xây dựng các chiến lược quốc gia về an toàn người bệnh, tập trung vào việc xây dựng văn hóa an toàn, cải thiện hệ thống báo cáo sự cố, và tăng cường đào tạo về an toàn người bệnh cho nhân viên y tế.

3. An toàn người bệnh tại Việt Nam

3.1. Giai đoạn trước đổi mới (trước 1986)

Trong giai đoạn này, mặc dù khái niệm “an toàn người bệnh” chưa được chính thức hóa, nhưng đã có những nỗ lực đáng kể trong việc tổ chức và quản lý công tác khám, chữa bệnh:

3.2. Giai đoạn từ 1986 đến 2010

Đây là giai đoạn Việt Nam bắt đầu có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực an toàn người bệnh:

3.3. Giai đoạn từ 2010 đến nay

Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các chính sách và hoạt động liên quan đến an toàn người bệnh tại Việt Nam:

Trong giai đoạn này, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và triển khai các chính sách, quy định về an toàn người bệnh. Cục đã tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế như WHO để nâng cao năng lực quản lý chất lượng và an toàn người bệnh trong hệ thống y tế Việt Nam.

4. Những tiến bộ chính trong cải tiến chất lượng vì an toàn người bệnh

4.1. Phát triển hệ thống báo cáo sự cố y khoa

Một trong những tiến bộ quan trọng nhất trong lĩnh vực an toàn người bệnh là việc phát triển và triển khai các hệ thống báo cáo sự cố y khoa. Các hệ thống này giúp:

Ví dụ: Tại Hoa Kỳ, Hệ thống Báo cáo và Học hỏi về An toàn Người bệnh (Patient Safety Reporting and Learning System) đã giúp giảm 17% số sự cố nghiêm trọng trong giai đoạn 2014-2019.

4.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý an toàn người bệnh

Công nghệ thông tin đã mang lại nhiều cải tiến quan trọng trong an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Bệnh viện Đại học Pennsylvania, việc triển khai hệ thống kê đơn điện tử đã giúp giảm 80% sai sót trong kê đơn thuốc.

4.3. Cải thiện quy trình chăm sóc và điều trị

Nhiều quy trình chăm sóc và điều trị đã được chuẩn hóa và cải tiến để nâng cao an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Việt Nam, việc áp dụng danh sách kiểm tra an toàn phẫu thuật tại Bệnh viện Chợ Rẫy đã giúp giảm 30% tỷ lệ biến chứng sau phẫu thuật trong năm đầu tiên triển khai.

4.4. Đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn người bệnh

Việc đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn người bệnh đã được chú trọng hơn trong những năm gần đây:

Ví dụ: Tại Đại học Y Hà Nội, môn học “An toàn người bệnh” đã được đưa vào chương trình đào tạo bác sĩ từ năm 2018, giúp sinh viên y khoa có kiến thức nền tảng về vấn đề này ngay từ khi còn trên ghế nhà trường.

4.5. Phát triển và áp dụng các hướng dẫn thực hành lâm sàng

Việc phát triển và áp dụng rộng rãi các hướng dẫn thực hành lâm sàng dựa trên bằng chứng đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành nhiều hướng dẫn điều trị quốc gia cho các bệnh lý phổ biến như đái tháo đường, tăng huyết áp, đột quỵ… Việc áp dụng các hướng dẫn này đã giúp cải thiện đáng kể kết quả điều trị và giảm biến chứng cho người bệnh.

4.6. Tăng cường công tác kiểm soát nhiễm khuẩn

Kiểm soát nhiễm khuẩn là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc đảm bảo an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Bệnh viện Bạch Mai, sau khi triển khai chương trình “5 thời điểm vệ sinh tay” của WHO, tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên y tế đã tăng từ 25% lên 80% trong vòng 2 năm, góp phần giảm 30% tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện.

4.7. Áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn người bệnh

4.7.1. Mục tiêu An toàn Người bệnh của Joint Commission International (JCI)

JCI, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Hoa Kỳ, đã phát triển các Mục tiêu An toàn Người bệnh Quốc tế (International Patient Safety Goals – IPSGs) được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu. Các mục tiêu này bao gồm:

  1. Nhận diện chính xác người bệnh
  2. Cải thiện giao tiếp hiệu quả
  3. Cải thiện an toàn thuốc có nguy cơ cao
  4. Đảm bảo phẫu thuật đúng vị trí, đúng thủ thuật, đúng người bệnh
  5. Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế
  6. Giảm nguy cơ tổn thương do ngã

Các mục tiêu này được minh họa trong sơ đồ “Mục tiêu An toàn Người bệnh của JCI” ở trên.

Tại Việt Nam, nhiều bệnh viện đã và đang áp dụng các tiêu chuẩn JCI để nâng cao chất lượng và an toàn người bệnh. Ví dụ, Bệnh viện FV ở TP.HCM đã được JCI công nhận vào năm 2016, trở thành bệnh viện đầu tiên tại miền Nam Việt Nam đạt chứng nhận này.

4.7.2. Các sáng kiến An toàn Người bệnh của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)

WHO đã phát triển nhiều sáng kiến quan trọng về an toàn người bệnh, bao gồm:

  1. Thử thách Toàn cầu về An toàn Người bệnh: Mỗi năm, WHO đề xuất một chủ đề cụ thể để tập trung nỗ lực toàn cầu. Ví dụ, năm 2009 là “Chăm sóc sạch là Chăm sóc an toàn hơn”, tập trung vào vệ sinh tay trong y tế.
  2. Danh sách kiểm tra An toàn Phẫu thuật: Được WHO giới thiệu vào năm 2008, danh sách này đã được chứng minh là làm giảm đáng kể biến chứng và tử vong sau phẫu thuật.
  3. Chương trình “Thuốc an toàn hơn”: Nhằm cải thiện quá trình kê đơn, phân phối, sử dụng và theo dõi thuốc.
  4. Hướng dẫn về Báo cáo và Học hỏi từ Sự cố An toàn Người bệnh: Cung cấp khung làm việc cho các quốc gia trong việc phát triển hệ thống báo cáo sự cố.

Tại Việt Nam, nhiều sáng kiến của WHO đã được áp dụng rộng rãi. Ví dụ, chương trình “Rửa tay sạch” đã được triển khai tại hầu hết các bệnh viện trên cả nước, góp phần giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện.

5. Các thách thức hiện tại và giải pháp

5.1. Thách thức trong việc thực hiện các biện pháp an toàn

Giải pháp:

5.2. Vấn đề nguồn lực và đầu tư

Giải pháp:

5.3. Khó khăn trong việc thay đổi văn hóa tổ chức

Giải pháp:

5.4. Đề xuất giải pháp tổng thể

5.5. Đối phó với các mối đe dọa mới về an toàn người bệnh

Trong bối cảnh y tế hiện đại, các mối đe dọa mới về an toàn người bệnh liên tục xuất hiện:

Giải pháp:

5.6. Xu hướng báo cáo sự cố y khoa

Một trong những thách thức lớn trong việc cải thiện an toàn người bệnh là tạo ra một văn hóa báo cáo sự cố y khoa mạnh mẽ. Biểu đồ “Xu hướng Báo cáo Sự cố Y khoa” minh họa sự gia tăng số lượng báo cáo sự cố qua các năm tại một hệ thống y tế giả định.

Sự gia tăng này có thể phản ánh hai khía cạnh:

  1. Cải thiện văn hóa báo cáo, nhân viên y tế cảm thấy an toàn hơn khi báo cáo sự cố.
  2. Tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của việc báo cáo sự cố để học hỏi và cải thiện.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn trong việc đảm bảo rằng tất cả sự cố đều được báo cáo và phân tích một cách hiệu quả.

Giải pháp:

6. Xu hướng và triển vọng trong tương lai

6.1. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và big data

Trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn đang mở ra nhiều cơ hội mới trong việc nâng cao an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Bệnh viện Johns Hopkins, một hệ thống AI đã được phát triển để dự đoán nguy cơ nhiễm trùng huyết, giúp can thiệp sớm và giảm tỷ lệ tử vong.

6.2. Tăng cường sự tham gia của người bệnh

Xu hướng tăng cường sự tham gia của người bệnh trong quá trình chăm sóc sức khỏe đang ngày càng phát triển:

6.3. Phát triển các mô hình chăm sóc tích hợp

Các mô hình chăm sóc tích hợp đang được phát triển nhằm cải thiện sự phối hợp giữa các cấp độ và lĩnh vực chăm sóc sức khỏe:

6.4. Phát triển y học cá thể hóa

Y học cá thể hóa đang trở thành xu hướng quan trọng, hứa hẹn mang lại nhiều cải tiến trong an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Mỹ, FDA đã phê duyệt thuốc Keytruda để điều trị ung thư dựa trên đặc điểm di truyền của khối u thay vì vị trí của nó trong cơ thể, mở ra kỷ nguyên mới trong điều trị ung thư cá thể hóa.

6.5. Tăng cường sử dụng mô phỏng và thực tế ảo trong đào tạo

Công nghệ mô phỏng và thực tế ảo đang được ứng dụng ngày càng nhiều trong đào tạo nhân viên y tế, góp phần nâng cao an toàn người bệnh:

Ví dụ: Tại Đại học Y Harvard, sinh viên y khoa được đào tạo trong phòng mổ ảo, nơi họ có thể thực hành các thủ thuật phức tạp mà không gây nguy hiểm cho người bệnh thật.

7. Tình hình an toàn người bệnh tại Việt Nam: Thực trạng và so sánh quốc tế

Nguồn: Báo cáo So sánh An toàn Người bệnh Khu vực Đông Nam Á, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) – Khu vực Tây Thái Bình Dương (2023)

So với Thái Lan, Singapore và Nhật Bản, Việt Nam có tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện và sai sót trong kê đơn thuốc cao nhất, trong khi tỷ lệ báo cáo sự cố tự nguyện và tuân thủ vệ sinh tay lại thấp nhất. Đáng chú ý nhất là sự chênh lệch lớn về tỷ lệ báo cáo sự cố tự nguyện, với Việt Nam chỉ đạt 45% so với 82% của Nhật Bản. Điều này cho thấy Việt Nam cần nỗ lực cải thiện đáng kể trong mọi khía cạnh của an toàn người bệnh, đặc biệt là trong việc xây dựng văn hóa báo cáo sự cố và nâng cao ý thức về vệ sinh tay trong môi trường y tế.

7.1. Thực trạng an toàn người bệnh tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực an toàn người bệnh. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết:

  1. Nhiễm khuẩn bệnh viện: Tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện tại Việt Nam vẫn còn cao so với các nước trong khu vực. Theo số liệu gần đây, tỷ lệ này ở mức 7.8%, cao hơn so với Thái Lan (6.5%) và Singapore (4.2%).
  2. Sai sót trong kê đơn thuốc: Tỷ lệ sai sót trong kê đơn thuốc tại Việt Nam ở mức 5.2%, cao hơn so với các nước phát triển trong khu vực như Singapore (3.1%) và Nhật Bản (2.9%).
  3. Báo cáo sự cố tự nguyện: Mặc dù đã có cải thiện, tỷ lệ báo cáo sự cố tự nguyện tại Việt Nam (45%) vẫn thấp hơn so với các nước trong khu vực như Thái Lan (60%) và Singapore (78%).
  4. Tuân thủ vệ sinh tay: Tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên y tế tại Việt Nam đã được cải thiện đáng kể, đạt 65%, nhưng vẫn còn thấp hơn so với các nước phát triển trong khu vực.

7.2. Các sáng kiến và chương trình an toàn người bệnh tại Việt Nam

  1. Chương trình “Bệnh viện An toàn”:
  2. Dự án “Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh”:
  3. Áp dụng Bộ tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện:

7.3. So sánh quốc tế và bài học kinh nghiệm

  1. So với Thái Lan:
  2. So với Singapore:
  3. So với Nhật Bản:

8. Đề xuất chiến lược cải thiện an toàn người bệnh tại Việt Nam

Dựa trên phân tích thực trạng và bài học kinh nghiệm quốc tế, chúng tôi đề xuất một số chiến lược sau để cải thiện an toàn người bệnh tại Việt Nam:

  1. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức:
  2. Cải thiện hệ thống báo cáo và học hỏi từ sự cố:
  3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ:
  4. Tăng cường hợp tác quốc tế:
  5. Cải thiện môi trường làm việc cho nhân viên y tế:
  6. Tăng cường sự tham gia của người bệnh:

Kết luận

An toàn người bệnh là một vấn đề phức tạp và đa chiều, đòi hỏi sự nỗ lực liên tục và sự phối hợp của nhiều bên liên quan. Mặc dù Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực này, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết.

Thông qua việc học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế, áp dụng các công nghệ tiên tiến, và tập trung vào xây dựng văn hóa an toàn, Việt Nam có thể tiếp tục cải thiện an toàn người bệnh, nâng cao chất lượng chăm sóc y tế và xây dựng một hệ thống y tế đáng tin cậy cho người dân.

Ngày An toàn người bệnh thế giới 17/9 là một cơ hội quan trọng để nhìn nhận lại những thành tựu đã đạt được, đồng thời cam kết mạnh mẽ hơn nữa trong việc đảm bảo an toàn cho mọi người bệnh. Với sự nỗ lực không ngừng của toàn ngành y tế và sự hỗ trợ từ cộng đồng, chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai nơi mỗi người bệnh đều được chăm sóc an toàn và hiệu quả.

Ths.Bs. Lê Đình Sáng – Phòng Quản lý chất lượng

Tài liệu tham khảo

  1. World Health Organization. (2019). Patient Safety: Global action on patient safety. Report by the Director-General. Genev

a: WHO.

  1. Kohn, L. T., Corrigan, J. M., & Donaldson, M. S. (Eds.). (2000). To err is human: building a safer health system. National Academies Press.
  2. Bộ Y tế Việt Nam. (2016). Bộ Tiêu chí Chất lượng bệnh viện Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Y học.
  3. Agency for Healthcare Research and Quality. (2019). National Healthcare Quality and Disparities Report. Rockville, MD: AHRQ.
  4. Leape, L. L., & Berwick, D. M. (2005). Five years after To Err Is Human: what have we learned?. Jama, 293(19), 2384-2390.
  5. Pronovost, P., Needham, D., Berenholtz, S., Sinopoli, D., Chu, H., Cosgrove, S., … & Goeschel, C. (2006). An intervention to decrease catheter-related bloodstream infections in the ICU. New England Journal of Medicine, 355(26), 2725-2732.
  6. Bates, D. W., & Singh, H. (2018). Two decades since To Err Is Human: an assessment of progress and emerging priorities in patient safety. Health Affairs, 37(11), 1736-1743.
  7. Nguyễn Thị Huỳnh Như, Trần Quang Huy. (2020). Thực trạng và giải pháp nâng cao an toàn người bệnh tại các bệnh viện Việt Nam. Tạp chí Y học Việt Nam, 495(1), 138-142.
Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Cập nhật về Dịch Viêm phổi do vi rút corona mới (2019-nCoV)

14:20 - 12/04/2020

Cập nhật về Dịch Viêm phổi do vi rút corona mới (2019-nCoV)

14:20 - 12/04/2020

Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Sự kiện nổi bật

14:20 - 12/04/2020

Niềm vui ngày xuất viện của bệnh nhân ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương

Sáng nay (16/4), bệnh nhân ung thư máu đầu tiên được ghép tế bào gốc thành công tại Khoa Huyết học lâm sàng...

Bản đồ chỉ dẫn

Điện thoại CSKH - Đặt lịch khám

19008082 - 0886.234.222
Website

https://bvnghean.vn
logo
CHẤT LƯỢNG HÀNG ĐẦU - PHÁT TRIỂN CHUYÊN SÂU - NÂNG TẦM CAO MỚI
Địa chỉ

Km5, Đại lộ Lê nin, Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An

Điện thoại

02383.844.528

Điện thoại CSKH - Đặt lịch khám

19008082 - 0886.234.222

Thời gian làm việc: Khám bệnh: 7h-16h (Thứ 2-Thứ 6), 7h-12h (Sáng thứ 7), trừ nghỉ lễ ----- Tiếp nhận cấp cứu và điều trị nội trú 24/7, kể cả nghỉ lễ

Copyright © 2024 BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN